معادله حسابداری چیست؟

در این مقاله پارمیس سعی دارد تا معادله حسابداری را به طور کامل توضیح داده، اجزای این معادله را تشریح کند و رابطه بین اجرای این فرمول ساده اما بسیار مهم را بیان کند. همچنین دیگر اشکال معادله حسابداری را بیان و تشریح می‌کنیم.

مفهوم معادله حسابداری چیست؟

معادله حسابداری (accounting equation) یک اصل اساسی حسابداری و عنصر اساسی ترازنامه است. در واقع معادله حسابداری فرمولی است که نشان می‌دهد مجموع بدهی‌های یک شرکت و حقوق صاحبان سهام برابر با کل دارایی‌های آن:

دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام

رابطه بین بدهی‌ها، دارایی‌ها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت، ستون فقرات حسابداری دو طرفه است. منبع یا صورت مالی که معادله حسابداری یک شرکت را نشان می‌دهد، ترازنامه آن شرکت است. برنامه حسابداری

در معادله حسابداری همان‌طور که مشخص است این رابطه، رابطه‌ مستقیم بین دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام است؛ که این معادله تضمین می‌کند که ترازنامه متعادل باقی می‌ماند. یعنی هر حسابی که در سمت بدهکار انجام می‌شود، یک حساب مربوطه در سمت بستانکار نمایان می‌شود.

مطالعه بیشتر: پایانه فروشگاهی و گواهی دیجیتال CSR

وضعیت مالی هر کسب‌و‌کار، بزرگ یا کوچک، بر اساس دو جزء کلیدی ترازنامه است: دارایی‌ها و بدهی‌ها؛ حقوق صاحبان سهام، یا حقوق سرمایه، بخش سوم ترازنامه است. معادله حسابداری نمایشی از چگونگی ارتباط این سه جزء مهم با یکدیگر است.

معادله حسابداری

دارایی‌ها بیانگر منابع ارزشمندی است که توسط شرکت کنترل می‌شود، در حالی که بدهی‌ها نشان دهنده تعهدات آن هستند. بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام بیانگر نحوه تامین مالی دارایی‌های یک شرکت است. اگر از طریق بدهی تامین مالی شود، به عنوان بدهی نشان داده می‌شود، اما اگر از طریق انتشار سهام برای سرمایه گذاران تامین مالی شود، در حقوق صاحبان سهام نشان داده می‌شود. نرم افزار حقوق و دستمزد

معادله حسابداری به ارزیابی اینکه آیا معاملات تجاری انجام شده توسط شرکت به طور دقیق در دفاتر و حساب‌های آن منعکس می‌شوند، کمک می‌کند. در زیر نمونه‌هایی از اقلام درج شده در ترازنامه را تعریف می‌کنیم:

• دارایی‌ها (Assets)

دارایی‌ها شامل وجه نقد و معادل‌های نقدی یا دارایی‌های نقدی است که ممکن است شامل اسناد خزانه و گواهی سپرده باشد. حساب‌های دریافتنی، مبالغی را که مشتریانش برای فروش محصولاتش به شرکت بدهکار هستند، فهرست می‌کند. 

بیشتر مطالعه کنید: نرم افزار بهای تمام شده و شناسه یکتای حافظه مالیاتی

موجودی نیز یک دارایی محسوب می‌شود. عمده‌ترین و اغلب بزرگ‌ترین دارایی با ارزش اکثر شرکت‌ها، ماشین‌آلات، ساختمان‌ها و اموال آن شرکت است. این‌ها دارایی‌های ثابتی هستند که معمولاً برای چندین سال نگهداری می‌شوند.

• بدهی‌ها (Liabilities)

بدهی‌ها، هزینه‌هایی هستند که یک شرکت باید برای ادامه فعالیت شرکت بپردازد. بدهی پولی است که باید به دیگری پرداخت شود، خواه وام بلندمدت باشد یا صورت حسابی که باید پرداخت شود، و نیز می‌تواند شامل هزینه‌هایی مانند اجاره، مالیات، آب و برق، حقوق، دستمزد و سود سهام قابل پرداخت باشد. نرم افزار CRM

• سرمایه یا حقوق صاحبان سهام (Shareholders’ Equity) 

معادله حسابداری همچنین می‌تواند به شکل زیر نیز نوشته شود:

سرمایه (حقوق صاحبان سهام) = دارایی‌ها – بدهی‌ها

در این فرمول بالا، رابطه بین حقوق صاحبان سهام و بدهی‌ها آسان‌تر است. همانطور که مشاهده می‌کنید، سهام سهامدار باقی مانده پس از تفریق بدهی از دارایی به دست می‌آید. این امر به این دلیل است که طلبکاران (طرفین پولی مانند بانک‌ها، تامین کنندگان) اولین کسانی هستند که ادعای نسبت به دارایی‌های یک شرکت را دارند.

بیشتر بدانید: نرم افزار دریافت و پرداخت و نرم افزار بازرگانی

به عنوان مثال، اگر یک شرکت ورشکسته شود، دارایی‌های آن فروخته می‌شود و این وجوه برای تسویه بدهی‌های آن شرکت ابتدا استفاده می‌شود. فقط پس از تسویه حساب بدهی‌ها ، سهامداران حق دارند از هر یک از دارایی‌های شرکت برای بازیابی سرمایه گذاری خود استفاده کنند. صرف نظر از نحوه نمایش معادله حسابداری، مهم است که به یاد داشته باشید که معادله همیشه باید متعادل شود. نرم افزار انبارداری

معادله حسابداری و رابطه آن به هزینه‌ها، درآمد‌ها و برداشت

برداشت‌ها مقادیری هستند که توسط مالک کسب‌و‌کار از کسب‌و‌کار خارج می‌شوند. بنابراین منجر به کاهش سرمایه خواهد شد. درآمد و هزینه به عملکرد مالی واحد تجاری مربوط می‌شود. معاملات تجاری که منجر به ثبت درآمد و هزینه می‌شود، در نهایت منجر به سود یا زیان دوره خواهد شد. 

اصطلاح سرمایه شامل سرمایه معرفی شده توسط صاحب کسب‌و‌کار به اضافه یا منهای هر سود یا زیان از آن کسب‌و‌کار می‌باشد. سود به دست آمده در تجارت باعث افزایش سرمایه و زیان، باعث کاهش سرمایه می‌شود. معادله حسابداری را می‌توان گسترش داد تا تأثیر برداشت‌ها و سود (یعنی درآمد منهای هزینه) را در برگیرد:

دارایی = سرمایه معرفی شده + (درآمد‌ها – هزینه‌ها) – برداشت + بدهی‌ها

معادله حسابداری و حسابداری دوبل (دوطرفه)

برای شرکتی که حساب‌های دقیقی دارد، هر معامله تجاری حداقل در دو حساب آن نشان داده می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک کسب‌و‌کار از بانک وام بگیرد، پول قرض گرفته شده در ترازنامه آن به عنوان افزایش دارایی شرکت و افزایش بدهی وام آن منعکس می‌شود. نرم افزار حسابداری تولیدی

 اگر یک کسب‌و‌کار مواد اولیه را خریداری کند و به صورت نقدی پرداخت کند، منجر به افزایش موجودی شرکت (یک دارایی) و کاهش سرمایه نقدی (یک دارایی دیگر) می‌شود. از آنجایی که هر معامله‌ای که توسط یک شرکت انجام می‌شود دو یا چند حساب تحت تأثیر قرار می‌گیرد، این سیستم حسابداری به عنوان حسابداری دوطرفه شناخته می‌شود.

باید بخوانید: نرم افزار حسابداری رایگان و کارتخوان اندرویدی

 دوطرفه یا دوبل بودن، تضمین می‌کند که معادله حسابداری همیشه متعادل می‌ماند، به این معنی که، مقدار سمت چپ معادله همیشه با مقدار سمت راست مطابقت دارد. به عبارت دیگر، مجموع کل دارایی‌ها همیشه برابر با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام خواهد بود. پایبندی جهانی به سیستم حسابداری دوطرفه، فرآیندهای نگهداری و شمارش حساب را آسان‌تر و یکدست می‌کند. 

معادله حسابداری تضمین می‌کند که تمام ثبت‌ها در دفاتر و سوابق بررسی می‌شوند و یک رابطه قابل تأیید بین هر بدهی (یا هزینه) و منبع متناظر آن وجود دارد. یا بین هر قلم درآمد (یا دارایی) و منبع آن. نرم افزار شرکتی

ضعف معادله حسابداری چیست؟

اگرچه ترازنامه همیشه متعادل است، اما معادله حسابداری نمی‌تواند به سرمایه گذاران بگوید که یک شرکت چقدر خوب عمل می‌کند. سرمایه گذاران باید اعداد را تفسیر کنند و خودشان تصمیم بگیرند که آیا شرکت دارای بدهی‌های بسیار زیاد یا کم، دارایی‌های کافی یا شاید دارایی‌های بسیار زیاد است یا اینکه آیا تامین مالی آن برای تضمین رشد بلندمدت آن کافی است. نرم افزار پخش مویرگی

سخن پایانی

پارمیس در این مقاله سعی داشت تا مفهوم معادله حسابداری را از جنبه‌های مختلف بررسی و اجزای آن را تعریف کند. امید است که مورد استفاده قرار گیرد.

سوالات متداول