سرمایه ثبتی چیست و چگونه میتوان آن را افزایش داد؟

ثبت شرکت‌ها و قوانینی که برای آن وجود دارد در کشورهای مختلف با هم متفاوت است. از مسائل مهمی که باعث می‌شود هر شرکتی عنوان خاصی را به خود بگیرد، میزان سرمایه ثبتی یا همان سرمایه اولیه است. در واقع سرمایه ثبتی همان سرمایه‌ی است که توسط شرکا یا صاحبان شرکت، به شرکت تزریق می‌شود.

پارمیس در این مقاله به تعریف سرمایه ثبتی، نحوه ثبت سرمایه اولیه، نحوه افزایش سرمایه ثبتی، تفاوت دارایی و سرمایه و همچنین تعریف اندوخته قانونی و سرمایه ثبتی مورد نیاز شرکت‌های سهامی عام و خاص، با مسئولیت محدود، شرکت نسبی، تضامنی، تعاونی و مختلط پرداخته است.

هر کسب‌ و کاری برای آن که بتواند سود بیشتر کسب کند، یکی از مهم‌ترین فاکتورها سرمایه است. بدون سرمایه امکان راه‌اندازی کسب و کاری وجود ندارد؛ حداقل سرمایه اولیه برای هر کسب و کاری، چه بزرگ و چه کوچک باید وجود داشته باشد.

برای برخی از کسب و کارها که نیاز به ثبت شرکت دارند طبق قانون باید عمل کنند و حداقل سرمایه‌ی که قانون مشخص کرده است را فراهم کند، و برای برخی از کسب و کارها مانند، کسب و کارهای خانگی، داشتن صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی و غیره نیازی به ثبت سرمایه نیست و با مقداری کمی سرمایه (چرخ خیاطی، گوشی موبایل و غیره) کسب درآمد کنند.

پس طبق آنچه در بالا گفته شد، سرمایه ثبتی، مقدار آورده نقدی و همچنین غیر نقدی است که سهامداران و یا صاحبان کسب و کار برای راه اندازی کسب و کار و بعدها برای رشد و رونق، به کسب و کار خود تزریق می‌کنند. اگر کسب و کاری بخواهد به عنوان شرکت شروع به فعالیت کند و وجه قانونی داشته باشد باید سرمایه ثبتی داشته باشد، در واقع هیچ شرکتی بدون سرمایه ثبتی امکان به وجود آمدن و ادامه فعالیت را ندارد.

یکی از مهمترین فاکتورها، یا بهتر است بگوییم مهمترین فاکتور در سود ده بودن هر شرکتی، سرمایه اولیه یا همان سرمایه ثبتی آن است؛ به اندازه‌ی این موضوع اهمیت دارد که در هنگام نامگذاری ( دسته‌بندی) شرکت‌ها، با توجه به سرمایه ثبتی که دارند، نامگذاری می‌کنند.

ارتباط بین سرمایه ثبتی و نرم افزار حسابداری در چیست؟

سرمایه ثبتی، ستون فقرات مالی یک کسب‌وکار است. مقداری که شرکت هنگام ثبت، متعهد به تأمین آن می‌شود. اما مدیریت این سرمایه بدون یک سیستم دقیق می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

اینجاست که نرم‌افزار حسابداری وارد صحنه می‌شود! 🎯 با ثبت خودکار سرمایه اولیه، ردیابی تغییرات آن و تولید گزارش‌های مالی شفاف، این نرم‌افزار نه‌تنها از تعهدات قانونی شما اطمینان حاصل می‌کند، بلکه به شما دیدی روشن از وضعیت مالی کسب‌وکارتان می‌دهد. نتیجه؟ تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر و رشد پایدارتر!

برای ثبت سرمایه اولیه (ثبتی) چه باید کرد؟

اولین گام برای به ثبت رساندن یک شرکت آن است که مقدار سرمایه اولیه را مشخص کنیم. باید به این نکته توجه داشته باشیم که قانون حداقل میزان سرمایه اولیه را برای انواع شرکت‌ها( سهامی، تضامنی، با مسئولیت محدود، مختلط غیر سهامی، مختلط سهامی، نسبی و تعاونی) که باید در هنگام ثبت، داشته باشند، تعیین می‌کند.

برای ثبت هر شرکتی علاوه بر سرمایه اولیه باید موارد دیگر را نیز در نظر گرفت و در صورت نیاز فراهم کرد:

• گام اول برای تولد یک شرکت، انتخاب نام برای آن است، البته این نام باید قانونی باشد!
• گام دوم مشخص کردن نوع شرکت است
• گام سوم آن است که تعداد شرکا و اعضا را مشخص کنند، و مسئولیت هر کدام را قید کنند.
• گام چهارمی که باید انجام شود محل ساختمان شرکت، آدرس و کدپستی آن باید مشخص باشد.
• گام پنجم تنظیم و ثبت اساسنامه شرکت است.
• گام ششم که باید انجام شود، تعیین کردن مقدار سرمایه ثبتی شرکت می‌باشد. همان طور که گفته شد نوع شرکت بر اساس میزان سرمایه ثبتی مشخص می‌شود.

تفاوت سرمایه با دارایی در چیست؟

چطور میتوان سرمایه ثبتی شرکتی را افزایش داد؟

همان طور که پیش‌تر گفته شد معمولا سرمایه اولیه‌، آورده‌ی توسط صاحبان شرکت است که در زمان تاسیس شرکت مشخص و ثبت شده است. از این هنگامی که بخواهیم آورده اولیه را افزایش دهیم، فرآیند خاص خود را دارد، و در واقع هنگامی سرمایه ثبتی افزایش پیدا می‌کند که آورده جدیدی به آن اضافه شود. در زیر 4 روش برای افزایش سرمایه آمده است:

1. از طریق آورده نقدی جدید
2. از طریق سود انباشته و اندوخته قانونی
3. از طریق ارزیابی مجدد دارایی‌ها
4. افزایش سرمایه از طریق سلب حق تقدم و صرف سهام نیز اتفاق می‌افتد.

 چه کارهایی برای افزایش سرمایه ‌ثبتی لازم است؟

• برای آن که سرمایه شرکتی افزایش یابد، در ابتدا باید مدیر و هیئت مدیره شرکت، با این درخواست افزایش سرمایه راضی و موافق باشند، و سپس آن را به تصویب برسانند.
• مرحله دوم آن است که شرایط و وضعیت مالی شرکت حسابرسی شود، و چنان چه حسابرس به دلیل نبود مشکلی امکان افزایش سرمایه را تایید کرد، بعد از بررسی خواهد کرد که تمام یا بخشی از افزایش سرمایه صورت گیرد.
• مرحله بعدی آن است که مستندات و مدارک مورد نیاز که جهت افزایش سرمایه باید به اداره ثبت شرکتها و سازمان بورس تحویل داده شود، تهیه گردد.
• در گام بعدی سازمان بورس، تمامی مدارک فرستاده شده، جهت افزایش سرمایه را بررسی می‌کند، و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد و اجازه افزایش سرمایه، تایید شود، سازمان اجازه افزایش بخشی یا تمام این درخواست افزایش سرمایه را صادر می‌کند.
• پس از مرحله 4، اطلاعیه صدور مجوز جهت افزایش سرمایه بر روی سایت سازمان بورس قرار می‌گیرد.
• در آخر تاریخ و زمان مجمع فوق‌العاده مشخص می‌شود.

چطور می‌توان سرمایه شرکتی را افزایش داد؟

سرمایه می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از سرمایه انسانی و نیروی کار گرفته تا سرمایه اقتصادی. اما بیشتر مردم کلمه سرمایه را می‌شنوند، اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد، پول است. این لزوماً نادرست نیست. سرمایه با دارایی‌ها، اوراق بهادار و وجه نقد نشان داده می شود. دسترسی به پول نقد تفاوت بین شرکت‌ها است که در حال گسترش، درجا زدن و یا برگرد به عقب هستند.

اما چگونه شرکت‌ها می توانند، سرمایه خود را افزایش دهند؟

دو راه وجود دارد:

• افزایش سرمایه مبتنی بر بدهی(Debt Capital)
• افزایش سرمایه مبتنی بر سرمایه(Equity Capital)

البته عملکرد محتاطانه مالی شرکت شامل تعیین ترکیبی از بدهی و حقوق صاحبان سهام است که مقرون به صرفه ترین است.

افزایش سرمایه مبتنی بر بدهی

به این نوع افزایش سرمایه، تامین مالی مبتنی بر بدهی نیز گفته می شود. این نوع از افزایش سرمایه زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت پولی را قرض می‌کند و موافقت می‌کند که آن را در آینده به وام‌دهنده بازپرداخت کند. رایج‌ترین نوع از این افزایش سرمایه، وام‌ها و اوراق قرضه است که شرکت‌های بزرگ‌تر از آنها برای تامین برنامه‌های توسعه خود یا تامین مالی پروژه‌های جدید استفاده می‌کنند. شرکتی که به دنبال افزایش سرمایه از طریق بدهی است ممکن است نیاز داشته باشد برای دریافت وام به بانک مراجعه کند، جایی که بانک وام دهنده، و شرکت بدهکار می شود. در ازای دریافت وام، بانک سودی دریافت می کند که شرکت آن را همراه با وام در ترازنامه خود قید می کند. گزینه دیگر انتشار اوراق قرضه است. این اوراق به سرمایه گذاران فروخته می شود – که به عنوان دارندگان اوراق قرضه یا وام دهنده نیز شناخته می شوند – و پس از یک تاریخ معین سررسید می شوند. قبل از رسیدن به سررسید، شرکت مسئول صدور سود اوراق قرضه به سرمایه گذاران است.

خبرنامه پارمیس را از دست ندهید!

هر هفته محتوای اختصاصی و جدیدترین اخبار، مقالات آموزشی حسابداری، مالی و مدیریتی را برای شما میفرستیم.

عضویت

مزایا و معایب سرمایه بدهی

در حالی که این یک راه عالی برای جمع آوری پول زیاد مورد نیاز است، این افزایش سرمایه دارای جنبه‌های منفی هم است، به ویژه بهره‌ی که باید پرداخت شود. پرداخت بهره باید بدون توجه به عملکرد تجاری به وام دهندگان انجام شود. در یک فصل ممکن است شرکت عملکرد خوبی نداشته باشد و یا اقتصاد کلان دچار رکود شده باشد، و باعث شود شرکت درآمد چندانی کسب نکند و در چنین مواردی معمولا شرکت پرداخت بدهی‌هایی دارد که بیشتر از درآمدی است که در آن دوره مالی کسب کرده است.

افزایش سرمایه مبتنی بر سرمایه

در این روش سرمایه از طریق فروش سهام شرکت به جای استقراض ایجاد می‌شود. اگر گرفتن بدهی بیشتر از نظر مالی مقرون به صرفه نباشد، یک شرکت می‌تواند با فروش سهام ، سرمایه خود را افزایش دهد. این‌ها می توانند سهام عادی یا سهام ممتاز باشند.

سهام عادی به سهامداران حق رای می‌دهد اما مزیتی در خصوص اولویت اول بودن در خصوص گرفتن سود به آنها تعلق نمی‌گیرد. در واقع صاحبان این نوع سهام در انتهای نردبان گرفتن سود قرار دارند، در صورت انحلال شرکت، ابتدا به سایر بستانکاران و سهامداران سود پرداخت می‌شود.

سهام ممتاز از این نظر منحصر به فرد است که پرداخت سود مشخص قبل از انجام چنین پرداخت‌هایی در مورد سهام عادی تضمین می‌شود. در مقابل، سهامداران ممتاز حقوق مالکیت محدودی دارد و حق رای ندارد.

مزایا و معایب افزایش سرمایه مبتنی بر سرمایه

مزیت اصلی افزایش سرمایه این است که برخلاف سرمایه بدهی، شرکت ملزم به بازپرداخت سرمایه سهامداران نیست. در عوض، هزینه سرمایه به میزان بازده سرمایه گذاری که سهامداران بر اساس عملکرد بازار بزرگتر انتظار دارند، اشاره دارد. این بازده ناشی از پرداخت سود سهام و ارزش گذاری سهام است.

ضرر سرمایه سهام این است که هر سهامدار دارای یک بخش کوچک از شرکت است، بنابراین مالکیت کاهش می یابد. صاحبان مشاغل نیز به سهامداران خود متعهد هستند و باید اطمینان حاصل کنند که شرکت برای حفظ ارزش سهام بالا و در عین حال پرداخت سود سهام مورد انتظار، سودآور باقی می‌ماند.

از آنجایی که سهامداران ممتاز ادعای بالاتری نسبت به دارایی‌های شرکت دارند، ریسک سهامداران ممتاز کمتر از سهامداران عادی است که انتهای زنجیره پرداخت قرار می‌گیرند بنابراین هزینه سرمایه برای فروش سهام ممتاز کمتر از فروش سهام عادی است.

اندوخته قانونی چیست؟

اندوخته قانونی در واقع مانند یک بیمه برای شرکت عمل می‌کند، یعنی زمانی که شرکت به هر دلیلی سرمایه خود را از دست داد، با اندوخته قانونی خود بتواند بدهی طلبکاران را پرداخت کند.

طبق ماده 140 قانون تجارت، زمانی که شرکتی به سود‌دهی می‌رسد باید هر ساله یک بیستم یا همان 5% از سود خالص شرکت را با عنوان اندوخته قانونی نگه دارد و همچنین آن را در ترازنامه بیاورد. در کل اندوخته قانونی، یک پشتوانه مالی برای شرکت به حساب می‌آید و همچنین کسانی که می‌خواهند، در شرکت سرمایه‌گذاری کنند یا به شرکت وام بدهند با خیال آسوده‌تری این کار را انجام می‌دهند. وقتی هر سال 5% از سود خالص به اندوخته قانونی اضافه شد، زمانی که این اندوخته به 10% از سرمایه شرکت رسید، دیگر نیازی به ذخیره کردن اندوخته قانونی نیست.

انواع سرمایه ثبتی

سرمایه ثبتی شرکت‌های سهامی عام

شرکت‌های سهامی عام با فروش سهام به مردم سرمایه خود را تامین می‌کنند. مبلغ سرمایه اولیه نباید کمتر از 5 میلیون ریال باشد. همچنین سرمایه می‌تواند به صورت نقدی و یا غیر نقدی باشد. در زمان تاسیس 35% از این میزان سرمایه باید به حساب شرکت واریز گردد و مابقی به عهده سهامداران است.

سرمایه ثبتی شرکت‌های سهامی خاص

در رابطه با شرکت‌های سهامی خاص، حداقل سرمایه برای ثبت شرکت یک میلیون ریال است. که 35% از این مبلغ یا مبلغ بالاتر باید نزد بانک باشد و مابقی این سرمایه در شرکت و در تعهد صاحبان سهام می‌باشد. البته روشن است که سرمایه اولیه کاملا اختیاری است و هر چه سرمایه شرکت بیشتر باشد اعتبار آن نیز بیشتر خواهد بود.

سرمایه ثبتی شرکت با مسئولیت محدود

در مورد این شرکت باید گفت دو یا چند نفر با سمت هیئت مدیره و بدون هیچ گونه سرمایه و آورده‌ای می‌توانند اقدام به ثبت شرکت با مسئولیت محدود کنند. همان طور که از نام این شرکت مشخص است، هر کدام از شرکا به میزان سرمایه‌ای که آورده‌اند در قبال بدهی‌های شرکت مسئول هستند.

سرمایه ثبتی شرکت نسبی

برای این شرکت‌ها هم مانند شرکت‌های با مسئولیت محدود حداقل سرمایه‌ برای ثبت شرکت تعیین نشده است. در این نوع از شرکت‌ها مسئولیت هر یک از صاحبان شرکت به اندازه‌ی سرمایه آنها است. به این نکته نیز باید اشاره کرد که بیشتر فعالیت این شرکت‌ها در حوزه بازرگانی و تجاری است.

سرمایه ثبتی شرکت‌های تضامنی

در ماده 116 قانون تجارت آمده است که شرکت تضامنی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی، برای امور تجاری تشکیل می‌شود. در قانون در مورد حداقل یا حداکثر سرمایه اولیه حرفی زده نشده است. این نکته هم قابل ذکر است که طبق همین ماده چنان چه دارایی‌های شرکت برای تادیه دیون کافی نباشد، هر کدام از شرکا مسئولیت دارد تا تمام قروض شرکت را پرداخت کند.

سرمایه ثبتی برای شرکت‌های تعاونی

این نوع شرکت‌ها به دلیل این که برای ثبت آنها شرایط خاص و نسبتا پیچیده‌ی وجود دارد، در رتبه سوم قرار می‌گیرد. مهمترین و اولین شرط برای ثبت این شرکت‌ها گرفتن مجوز از اداره تعاون است. از موارد مهم دیگر آن است که برای تاسیس شرکت‌های تعاونی حداقل 7 نفر باید عضو باشند و نام آنها در اساسنامه ذکر شود. بعد از آن که اساسنامه شرکت تهیه می‌شود باید در مجمع عمومی شرکت تایید شود.

سرمایه ثبتی برای شرکت سهامی مختلط

با توجه به ماده 162 قانون تجارت در این نوع از شرکت‌ها باید دو نوع از شریک وجود داشته باشد، شرکای سهامی و شرکای ضامن. شرکای سهامی آن‌هایی هستند که سرمایه‌ی آن‌ها به صورت سهام است و همچنین مسئولیت آن‌ها به اندازه همان سرمایه‌ی است که به شرکت داده‌اند. شریک یا شرکای ضامن آن‌هایی هستند که سرمایه آن‌ها به صورت سهام نیست، از این رو مسئولیت آن‌ها در قبال طلبکاران بیشتر از دارایی‌های شرکت باشد.

سخن پایانی

هنگامی که فرد یا افرادی بخواهند شرکتی را ثبت کنند باید در ابتدای کار میزان سرمایه اولیه(ثبتی) را مشخص کنند و زمانی که این سرمایه ثبتی مشخص شد، بنا بر تعداد شرکا و میزان مسئولیت آن‌ها نوع شرکت نیز مشخص می‌شود. پارمیس در این مقاله به تعریف سرمایه ثبتی، نحوه ثبت سرمایه اولیه، نحوه افزایش سرمایه ثبتی، تفاوت دارایی و سرمایه و همچنین تعریف اندوخته قانونی و سرمایه ثبتی مورد نیاز شرکت‌های سهامی عام و خاص، با مسئولیت محدود، شرکت نسبی، تضامنی، تعاونی و مختلط پرداخته است. همان طور که آگاه هستید ثبت شرکت با پیچیدگی‌های خاصی دارد از این رو پارمیس پیشنهاد می‌کند اگر قصد ثبت شرکت دارد از وکیل آگاه به این موضوع یا مشاور مالی خبره کمک بگیرید.

سوالات متداول