مالیات غیر مستقیم چیست؟
- دی 28, 1401
نرم افزار حسابداری » مالیات غیر مستقیم چیست؟
فهرست مطالب
پرداخت مالیات برای هیچ شخصی خوشایند نیست، حتی در کشورهایی که شفافیت وجود دارد و پرداخت کنندگان مالیات میدانند پولهایشان کجا پرداخت میشود. دو نوع مالیات افراد هر جامعهی پرداخت میکنند مالیات مستقیم و غیر مستقیم؛ مالیات غیر مستقیم که از مالیاتهای مهم برای دولت به حساب میآید، همان طور که از اسمش مشخص است به صورت غیر مستقیم و توسط واسط به دولت پرداخت میشود. پارمیس در این مقاله به توضیح مالیات غیر مستقیم پرداخته است.
انواع مالیات غیر مستقیم شامل موارد زیر میشود:
- مالیات بر واردات کالا
- مالیات بر مصرف و فروش کالا
- مالیات بر ارزش افزوده
انواع مالیات غیر مستقیم
مالیات غیر مستقیم حجم بزرگی از مالیات کشور را دارد. یکی از مهمترین این مالیاتها، مالیات بر ارزش افزوده است؛ وقتی کالایی را در سوپری محله خود خریداری میکنید، مالیاتش را به صاحب سوپر مارکت پرداخت میکنید و سپس او به دولت پرداخت میکند.
بیشتر بخوانید: نرم افزار حسابداری و نرم افزار انبارداری و نرم افزار CRM
به انواع مالیات غیر مستقیم در زیر اشاره شده است.
-
مالیات بر واردات کالا
این نوع مالیات بر اساس سیاستهای کلان و شرایط اقتصادی کشور وضع میشود. و نیز برای حمایت از تولید داخلی وضع شده است. مالیات بر واردات به سه روش دریافت میگردد: عوارض گمرکی، عوارضی که بر واردات اتومبیل وضع میشود و سود بازرگانی نیز مشمول است.
مطالعه بیشتر: نرم افزار حسابداری شرکتی
-
مالیات بر مصرف و فروش کالا
مالیات بر مصرف که بر روی کالاهای خاصی مانند سیگار، فراوردههای پتروشیمی، خاویار ،بنزین و غیره اعمال میشود. مالیات بر مصرف توسط فروشنده یا تولید کننده پرداخت میشود اما در واقع مصرف کنندگان هستند که در هنگام خرید مبلغ مالیات را پرداخت میکنند.
-
مالیات بر ارزش افزوده
در فرآیند تولید محصول، در هر مرحله ممکن است موادی به مواد اولیه اضافه گردد و یا عملیاتی بر روی انجام شود، که به بالا رفتن ارزش آن محصول یا کالا میانجامد. نرم افزار حقوق و دستمزد
به عنوان مثال کارگاه خیاطی را تصور کنید که مانتو تولید میکند پارچهی وارد کارگاه میشود، ابتدا خیاط الگویی که توسط طراح لباس کشیده شده بر روی آن نصب میکند سپس توسط کارگری که مهارت خیاطی دارد، برش میخورد در مرحله بعدی توسط کارگر دیگری که مهارت کار با چرخ خیاطی را دارد دوخته میشود. نرم افزار صندوق فروشگاهی
همان طور که در مثال خواندین در هر مرحله بر ارزش آن پارچه اضافه میشود. طبق ماده 3 قانون مالیات ارزش افزوده سازمان مالیاتی کل کشور مالیات بر ارزش افزوده اینگونه تعریف شده که مالیات غیر مستقیمی میباشد که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات تحصیل شده و یا خریداری در یک دوره معین وضع میگردد.
مالیات غیر مستقیم
انواع مالیات بر ارزش افزوده
-
مالیات بر ارزش افزوده تولیدی
در این روش مالیاتی، اعمال مالیات در زمان فروش کالا صورت میگیرد. این نوع ارزش افزوده هم بر روی کالای مصرفی و هم بر روی کالای سرمایهی (مانند ماشین آلات ساختمانی، دکل های نفتی، دستگاه های ماشین جوجه کشی و غیره) اعمال میگردد. که این امر باعث میگردد تولید کنندگان انگیزه خود را برای خرید و سرمایه گذاری روی دستگاههای جدید از دست بدهند. نرم افزار حسابداری رستوران
-
مالیات بر ارزش افزوده درآمدی
در اين روش، که به نوعی کمی از بار مالیات را از شانه تولید کننده کم میکند، استهلاک کالای تولید از پايه ماليات کسر میشود و در واقع سرمايه گذاری خالص، شامل مالیات میگردد. با این وجود که، این روش مالیات کوچکتری نسبت مالیات بر ارزش افزوده تولیدی دارد، اما این سیستم هم بر بخش سرمایهگذاری و تولید فشار وارد میکند. نرم افزار حسابداری کیف و کفش
-
مالیات بر ارزش افزوده مصرفی
اين نوع از ماليات بر ارزش افزوده همان طور که از نامش مشخص است به كالاها و خدمات مصرفی تعلق میگیرد. در اين روش، استهلاک و سرمایه گذاری مشمول مالیات نمیگردد. از این رو بار مالياتی از توليدكنندگان برداشته میشود و به مصرف کنندگان انتقال مییابد. که این موضوع، باعث افزایش انگیزه برای تولید سرمايه گذاری میشود. از این رو، بیشتر کشورهایی که سیستم ماليات بر ارزش افزوده دارند، از این نوع یعنی، مصرفی این سیستم استفاده میکنند. نرم افزار حسابداری مصالح فروشی ساختمان
مالیات بر ارزش افزوده
مزایای مالیات غیر مستقیم
برای مالیات غیر مستقیم به عنوان یکی از مالیاتهای دریافتی بهوسیله دولت میتوان مزایایی را در نظر گرفت. در ادامه، شما را با این موارد مهم در رابطه با این نوع از مالیات چه جهت دولت و چه خریداران آشنا میکنیم.
- برقراری عدالت
در صورت اعمال این نوع از مالیات جهت کالاهای لوکس، اثر مؤثر و اساسی آن را در اجرای عدالت اقتصادی میتوان مشاهده کرد.
- اثر اجتماعی مثبت
مالیات غیر مستقیم از طریق مشمول کردن تعدادی از کالاها از جمله الکل کمک بزرگی به کاهش میزان خرید و فروش این اجناس مضر و در مقابل افزایش خرید کالاهای مفید میکند. اینگونه، کاری سودمند را در راستای سلامت مردم جامعه انجام میدهید.
- به صفر رسیدن فرار از مالیات
پرداخت مالیات غیر مستقیم همراه با قیمت کالاست. در نتیجه، خبری از فرار مالیاتی نیست.
- آسانی و سهولت
مالیات غیر مستقیم، از طریق خریداران بهوسیله خرید کالاها و به شکل اتوماتیک به حساب دولت واریز میگردد. در واقع، هزینهای جهت وصول این نوع از مالیات بر عهده دولت نیست.
معایب مالیات غیر مستقیم
در مورد معایب مالیات غیر مستقیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هیچ فرقی بین دو قشر غنی و ضعیف نبوده و هر یک از خریداران باید هر میزان درآمدی موظف به پرداخت مالیات کالای خریداری شده هستند. این موضوع را میتوان یکی از مهمترین ضعفهای این نوع مالیات در نظر گرفت.
- با توجه به اعمال این مالیات بر روی طیف گستردهای از مردم این امر منجر به کاهش رفاه عمومی در جامعه میشود.
- در مالیات غیر مستقیم، از تشکیلات اداری خبری نبوده و امکان ایجاد ناکارآمدی اقتصادی وجود دارد.
تفاوت مالیات غیر مستقیم و مستقیم
بین مالیات غیرمستقیم و مستقیم تفاوتهایی وجود دارد که در ادامه، هر کدام از این تفاوتها را در زمینههای مختلف برای شما نام میبریم.
فرق مالیات مستقیم و غیر مستقیم در پوشش مجموعه
مالیات غیر مستقیم شامل حال افراد زیادی میشود و هر فرد دریافت کننده خدمات یا کالا موظف به پرداخت مالیات اضافه شده به قیمت نهایی هر محصول است. ولی، مالیات مستقیم تنها شماری از افراد را تحت پوشش خود قرار میدهد. زیرا، دریافت این نوع از مالیات با توجه به درآمد اشخاص صورت میگیرد.
فرق مالیات مستقیم و غیر مستقیم در شیوه جمعآوری مالیات
جمعآوری انواع مالیات غیر مستقیم، به هزینه کمتری نیاز دارد. چرا که، نقاط جمعآوری مشخصی جهت انواع و اقسام مالیات غیر مستقیم در نظر گرفته شده و خریدار باید درصدی از مبلغ آن را بپردازد. ولی، امکان دریافت مالیات مستقیم به صورت یکسان از همه وجود ندارد به این دلیل که، این نوع از مالیات کسور زیادی داشته و برخی اوقات هزینه زیادی را به دنبال دارد. به همین جهت، مسئولان جمعآوری مالیات، اولویت بیشتری برای انواع مالیات غیر مستقیم در قیاس با مالیات مستقیم قائل هستند.
فرق مالیات مستقیم و غیر مستقیم در تورم
انواع مالیات غیر مستقیم و مستقیم، نقش مهمی در بروز انواع تورم در کشور ایفا میکنند. به این معنی که، مالیات مستقیم منجر به کاهش سطح تورم در اقتصاد جامعه میگردد. زیرا، همزمان با پایین آوردن قدرت خرید افراد قسمتی از درآمدشان را شامل میشود.
در نتیجه، میزان تقاضای کل کمتر میشود. ولی، انواع مالیات غیر مستقیم تورم را در جامعه بالا میبرد. چرا که، با افزایش شمار خریداران مالیات قابل پرداخت کمتری باید پرداخت کنید. به این ترتیب، شاهد افزایش میزان تقاضای کل هستیم و در صورت وجود عدمتناسب هر یک از کالاها با خدمات درخواستی در جامعه تورم رخ میدهد.
حتما مطالعه کنید: انواع مالیات در حسابداری
فرق بین مالیات مستقیم و غیر مستقیم در فرار مالیاتی
در مالیات مستقیم، امکان فرار فرد از پرداخت و دور زدن قوانین مالیاتی وجود دارد. اما، این مورد در رابطه با مالیات غیر مستقیم صدق نکرده و به دلیل وابسته بودن آن به خرید محصولات بهوسیله مردم امکان عدمپرداخت آن وجود ندارد. در نتیجه، با انجام وظایف مالیاتی تشویقهایی از جمله معافیت مالیاتی نیز شامل حال فرد میشود.
ایجاد قانون پایانههای فروشگاهی، راهی است که سازمان امور مالیاتی جهت جلوگیری از فرار مالیاتی وضع کرده است. با توجه به این موضوع، کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی وظیفه دارند صورتحسابهای مالیاتی خود را به سامانه مودیان ارسال کنند.
ولی، بار مالیاتی در مالیات غیر مستقیم از شخصی به شخص دیگر انتقال پیدا میکند. مثلاٌ، در صورت فروش یک محصول به فردی در یک خردهفروشی، مالیات بهوسیله مصرف کننده نهایی یا خریدار قابل پرداخت است.
فرق مالیات مستقیم و غیر مستقیم در مؤدی پرداخت مالیات
نخستین فرق بین مالیات غیر مستقیم و مستقیم به طبیعت این دو نوع مالیات مربوط میشود. چرا که، مالیات مستقیم قابل دریافت از املاک یک شخص و درآمد شرکت است. اما در مقابل، مالیات غیر مستقیم از مصرف کننده اخذ میگردد. فرد تولید کننده، نقش واسطه را در وصول مالیات و تحویل آن به دولت ایفا میکند.
تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در طبیعت آنها
افراد در صورت افزایش مبلغ درآمدشان باید مبلغ بیشتری را تحت عنوان مالیات مستقیم پرداخت کنند. اما در مقابل، هر چه مردم بیشتر خرید کنند، شاهد کاهش مبلغ انواع مالیات غیر مستقیم برای خریداران هستیم.
مشمولین قوانین مالیاتی غیر مستقیم
در جدول زیر، افراد مشمول قوانین مالیات غیر مستقیم را برایتان نام میبریم:
کلیه افراد غیر ایرانی که، مشغول کسب درآمد به هر طریقی در ایران هستند |
کلیه اشخاص حقیقی که، تابعیت ایرانی دارند |
بنگاههای اقتصادی، شرکتها و اشخاص حقیقی فعال در خارج از ایران |
افراد ساکن در ایران که به هر طریقی درآمد دارند |
افراد حقوقی و حقیقی که ملک و املاک دارند |
مشکلات قوانین مالیاتی غیر مستقیم
قوانین تعریف شده برای مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم نقطه ضعفهایی دارند که، موجبات کاهش سهم درآمد مالیاتی کشور را فراهم میکنند. از میان مشکلات قوانین مالیاتی غیر مستقیم میتوان از نرخ نامناسب، نارسا بودن و پیچیدگی قوانین، وجود ضعف در انواع ضمانت اجرایی و مواردی از این دست اشاره کرد.
سخن پایانی
در این مقاله، پارمیس سعی کرد به صورت مختصر و مفید مالیاتهای غیر مستقیم را توضیح دهد. آگاهی در مورد این نوع مالیات هم برای حسابداران و هم برای صاحبان مشاغل ضروری است و همچنین بهتر است تمام افراد جامعه از آن آگاهی داشته باشند. نرم افزار حسابداری شیرآلات
سوالات متداول
مالیات بر واردات کالا مالیات بر ارزش افزوده مالیات بر مصرف و فروش کالا
مالیات بر ارزش افزوده تولیدی مالیات بر ارزش افزوده درآمدی مالیات بر ارزش افزوده مصرفی انواع مالیاتهای غیر مستقیم را نام ببرید؟
انواع مالیات بر ارزش افزوده را نام ببرید؟
پرداخت مالیات غیر مستقیم معایبی هم داره؟
وقتتون بخیر
بله. اولین مورد اینکه، هر دو قشر ضعیف و قوی باید آن را پرداخت کنند. مورد بعدی، کاهش رفاه عمومی و عدم وجود تشکیلات اداری در آن است.
سلام. فرق بین مالیات مستقیم و غیر مستقیم چیه؟
سلام و درود خدمت شما
مالیات مستقیم به مالیاتی اطلاق میشود که، بدون واسطه و مستقیماٌ از دارایی و درآمد افراد اخذ میشود. اما، مالیات غیر مستقیم به صورت نامحسوس از فرد مصرف کننده بر روی قیمت خدمات یا کالاها دریافت میشود.
موفق باشین.