سفته یکی از ابزارهای مهم در معاملات و روابط مالی میان اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران است. این سند تجاری از گذشته تاکنون نقش مهمی در تضمین تعهدات مالی داشته و در بسیاری از معاملات روزمره مانند ضمانت شغلی، قراردادهای تجاری، خرید نسیه و حتی اجاره‌نامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناخت دقیق سفته و قوانین مرتبط با آن برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و سوءاستفاده‌های احتمالی ضروری است.
سفته یا فته طلب، یک سند رسمی و تجاری است که به موجب آن صادرکننده (متعهد) تعهد می‌دهد مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به دارنده سفته (ذی‌نفع) بپردازد. این سند می‌تواند بین دو شخص یا بیشتر تنظیم شود و در حکم یک تعهد پرداخت محسوب می‌شود.
برای اینکه سفته اعتبار قانونی داشته باشد، باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
مبلغ سفته: به عدد و حروف نوشته می‌شود.
نام گیرنده وجه: یعنی فرد یا نهادی که قرار است مبلغ به او پرداخت شود.
تاریخ پرداخت: می‌تواند تاریخ مشخصی باشد یا قید “عندالمطالبه” داشته باشد.
نام و امضای صادرکننده: مشخصات دقیق کسی که سفته را صادر می‌کند.
محل پرداخت: اغلب در شهر یا محل اقامت دارنده سفته درج می‌شود.
سفته‌ها با توجه به نوع استفاده و شرایط صدور، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر نوع سفته بسته به هدف طرفین معامله، ساختار خاصی دارد و ممکن است در قراردادهای کاری، تجاری یا شخصی به شکل متفاوتی تنظیم شود.
1. سفته ضمانتی:
این نوع سفته معمولاً برای تضمین حسن انجام تعهدات یا حفظ منافع طرف قرارداد صادر می‌شود. به‌طور مثال، کارفرما هنگام استخدام یک کارمند از او سفته ضمانتی دریافت می‌کند تا در صورت خسارت یا ترک ناگهانی کار، امکان جبران ضرر وجود داشته باشد یا در معاملات ملکی یا پروژه‌ای، برای تضمین انجام تعهدات.
2. سفته تجاری یا پرداختی:
این سفته‌ها در معاملات تجاری و خریدهای نسیه یا اقساطی میان شرکت‌ها و اشخاص رد و بدل می‌شوند. در این حالت، سفته مستقیماً به عنوان ابزار پرداخت محسوب می‌شود و مبلغ مشخصی در تاریخ معین باید تسویه شود.
3. سفته بدون تاریخ (عندالمطالبه):
در این نوع، تاریخ پرداخت درج نمی‌شود و دارنده سفته می‌تواند در هر زمان که بخواهد، مبلغ را مطالبه کند. البته در استفاده از این نوع سفته باید دقت بالایی داشت، زیرا امکان سوء استفاده بیشتر است.
4. وام یا قرض شخصی: میان افراد برای تضمین بازپرداخت.
سفته‌ها از طریق بانک ملی ایران یا سایر شعب منتخب، با درج مبلغ روی آن‌ها به فروش می‌رسند. مبلغ روی سفته نشان‌دهنده سقف مبلغی است که می‌توان در آن نوشت، و استفاده از سفته با مبلغ بیشتر از درج‌شده در آن، موجب بطلان آن نمی‌شود ولی ممکن است مشمول جریمه قانونی شود.
هنگام تنظیم سفته، توصیه می‌شود:
از خودکار آبی استفاده شود.
سفته کامل و بدون فضای خالی تکمیل شود.
از نوشتن “بدون تاریخ” یا “در وجه حامل” خودداری شود تا قابلیت سوء استفاده کاهش یابد.
نسخه‌ای از اطلاعات آن نزد خود نگهداری شود.
در صورت عدم پرداخت وجه سفته در موعد مقرر، دارنده آن می‌تواند از طریق مراجع قضایی یا اجرای ثبت اسناد رسمی اقدام کند. مراحل کلی عبارتند از:
اعلام واخواست: ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید، دارنده باید سفته را واخواست کند تا حقوق قانونی او حفظ شود.
تنظیم دادخواست یا اجرای ثبت: بسته به شرایط و مبلغ، اقدام قضایی یا اجرای ثبت قابل پیگیری است.
درخواست خسارت تأخیر تأدیه: در صورتی که پرداخت به تأخیر افتاده باشد.
مزایا:
سند رسمی با قابلیت پیگیری قانونی
تضمینی برای انجام تعهدات مالی
امکان استفاده در قراردادها و استخدام
معایب:
خطر سوءاستفاده در صورت عدم تنظیم صحیح
نیاز به دقت بالا در پر کردن اطلاعات
هزینه‌های واخواست و دادرسی در صورت عدم پرداخت
در حالی که چک عمدتاً وسیله پرداخت نقدی است و قابلیت نقد شدن در بانک را دارد، سفته بیشتر ابزار تعهد مالی است که در آینده باید پرداخت شود. چک برخلاف سفته، ضمانت کیفری دارد، ولی سفته معمولاً از مسیر حقوقی پیگیری می‌شود مگر در صورت جعل یا کلاهبرداری. تفاوت چک و سفته
سفته، اگرچه یک ابزار ساده به نظر می‌رسد، اما نقش مهمی در قراردادها و معاملات مالی در ایران ایفا می‌کند. آگاهی از نحوه تنظیم، قوانین مربوط به اجرا و نکات حقوقی آن، می‌تواند از بروز بسیاری از اختلافات و مشکلات قضایی جلوگیری کند. در نتیجه، استفاده درست و اصولی از سفته یک ضرورت برای هر فعال اقتصادی یا حتی افراد عادی جامعه است.
شرکت پارمیس تاکنون توانسته طیف وسیعی از نرم افزارهای حسابداری، مالی و مدیریتی من جمله نرم افزار حقوق دستمزد، نرم افزار انبارداری، نرم افزار خزانه، نرم افزار فروش و بازرگانی، نرم افزار بازرگانی خارجی، نرم افزار تولید و بهای تمام شده، نرم افزار ارتباط با مشتری CRM، فروشگاه اینترنتی، فروشگاه ساز، سامانه پیام کوتاه، نرم افزار تسهیلات، نرم افزار باشگاه مشتریان، اپلیکیشن سازمانی، حسابداری ابری، حسابداری اندرویدی، حسابداری کارتخوان اندرویدی، حسابداری موبایل و تبلت، حسابداری تحت وب، نرم افزار صندوق فروشگاهی ویندوزی و اندرویدی، نرم افزار صدور فاکتور آنلاین و آفلاین، داشبورد مدیریتی را طراحی و تولید نماید.
دانلود نرم افزار رایگان پارمیس همراه
دانلود رایگان پارمیس همراه
ساعت پاسخگویی تلفنی :
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷:۳۰
پنجشنبه ها از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰
لطفا فرم زیر را پر کنید
