نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

همان طور که میدانید تصمیم گیری به اطلاعات مشخصی نیاز دارد و بدون این اطلاعات نمی توان تصمیمات درست و منطقی را اتخاذ نمود. البته در کنار جمع آوری و ارائه اطلاعات به تصمیم گیرنده، تشخیص نوع اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری نیز بسیار مهم است. اما نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ در بحث حسابداری و اطلاعات مالی می‌توان این‌گونه بیان کرد که از جمله اهداف حسابداری مالی کمک به افراد برای پیش بینی بازده سرمایه گذاری است.

مفهوم نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

به کمک اطلاعات، تصمیم گیری انجام می‌شود. در کنار این اطلاعات هر فرد با توجه به ساختار ذهنی خود و چارچوب مشخص شده بر اساس آن تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. همین اختلاف در ساختارهای ذهنی، باعث شده است عدم شناخت از طبیعت و ماهیت فرآیند تصمیم گیری به صورت یکی از مشکلات عمده در توسعه استاندارهای حسابداری مطرح شود. در زمینه‌های مالی نرخ بازده سرمایه گذاری یکی از معیارهای مهم در تصمیم گیری است.

حتما بخوانید : 5 کاربرد داده های مالی در تصمیم گیری بهتر

بنابراین می‌توان بررسی نرخ بازدهی را یکی از روش‌های جمع آوری اطلاعات دانست. بازده را چشم پوشی از منافع فعلی به امید دستیابی به منافع بیشتر در آینده تعریف می کنند. بازده در سرمایه گذاری، همان نیروی محرکی است که در افراد برای سرمایه گذاری انگیزه ایجاد کرده و به نوعی پاداش برای سرمایه گذاران به شمار می‌رود.

نرخ بازده نیز معیار و نرخی است که کارایی و اثربخش بودن سرمایه گذاری را محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری مانند فرمول محاسبه حقوق و دستمزد با نرم افزار حقوق و دستمزد خود تعریفی مناسب از این نرخ را ارائه می‌دهد. این فرمول مطابق زیر است:

نرخ بازده سرمایه گذاری برابر است با سود خالص تقسیم بر ارزش دارایی‌هایی که سرمایه گذاری شده اند. بنا به تعریف نرخ سرمایه گذاری می توان از این نرخ برای مقایسه بازدهی سرمایه گذاری های متعدد، تدوین و ارائه پروپوزال و طرح های تجاری بهره گرفت. به عنوان مثال فردی برای سرمایه گذاری در بازار سهام و مقایسه بازدهی شرکت‌های مد نظر می‌تواند از این نرخ برای تصمیم گیری استفاده نماید.

مزایا و معایب نرخ بازدهی سرمایه گذاری

پیش از لیست کردن مزیت‌ها و معایبی که برای این نرخ برشمرده‌اند، ماهیت این نرخ را در قالب بیان مثالی ساده توضیح می‌دهیم. این‌گونه در نظر بگیرید که شما در سال 97 استارت آپ خود را با سرمایه اولیه 100 میلیون تومان تأسیس می‌کنید. در پایان سال و با محاسبه تمام هزینه‌ها و مخارج انجام شده مشخص می‌شود عایدی شرکت در این سال 180 میلیون تومان است که حدود 30 میلیون تومان هزینه های کسب و کار (مانند حقوق و دستمزد، بیمه، اجاره بها) و 150 میلیون تومان نیز سود حاصل بوده است. برنامه حسابداری

حال بر اساس فرمول گفته شده در بالا میزان نرخ بازده سرمایه گذاری 1.5 است که با ضرب کردن عدد حاصل در صد می‌توان نرخ بازدهی سرمایه را به صورت درصد نیز بیان نمود.

در مثال دیگر تصور کنید فردی در سال 98 یک میلیارد سرمایه خود را در شرکت مشخصی سرمایه گذاری می‌کند که در پایان سال سود خالص فرد یک میلیارد و 200 میلیون تومان می‌شود. با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، برای این سرمایه گذاری ROI=1.2 می‌شود.

با توجه به اعداد و ارقام بالا متوجه می‌شویم برخلاف آنکه رقم سود حاصل از سرمایه گذاری مثال دوم بیشتر است اما با در نظر گرفتن نرخ بازده سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه، سرمایه گذاری در مثال اول بازدهی سرمایه بالاتری دارد. حال با در نظر گرفتن این مثال‌ها بهتر می‌توان مزیت‌ها و معایب نرخ بازگش سرمایه را بیان نمود.

بیشتر بدانید: پایانه فروشگاهی

مزیت های نرخ بازده سرمایه

با توجه به کاربردی بودن این نرخ در محاسبات مالی می توان مزیت‌های متعددی را برای آن برشمرد که در زیر مهم ترین آنها لیست شده‌اند:

• درصدی بودن نرخ بازده سرمایه که امکان مقایسه کردن نرخ های مربوط به سرمایه گذاری های مختلف را فراهم می‌آورد.
• سادگی استفاده از این فرمول در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
• ساده بودن تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از محاسبه فرمول نرخ بازدهی سرمایه که آن را به فرمولی با کاربرد فراوان تبدیل کرده است.

خبرنامه پارمیس را از دست ندهید!

هر هفته محتوای اختصاصی و جدیدترین اخبار، مقالات آموزشی حسابداری، مالی و مدیریتی را برای شما میفرستیم.

عضویت

حتما بخوانید : تعریف سود چیست؟

معایب نرخ بازده سرمایه

• تعریف نکردن زمان در فرمول نرخ بازده سرمایه

اگر به مثال‌های بالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که سرمایه گذاری‌ها در دو سال مختلف انجام شده‌اند ولی در فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه هیچ اشاره‌ای به سال و مدت زمان سرمایه گذاری نشده است. به عبارت دیگر نمی‌توان در نرخ بازده سرمایه گذاری تعیین کرد که سود حاصل به ازای چه مدت سرمایه گذاری است

می‌توان پیشنهاد کرد برای مقایسه دو نرخ سرمایه از تقسیم کردن نرخ بر بازه زمانی مشخص، نرخ بازدهی سرمایه برای یک بازه زمانی مشخص را محاسبه و بر اساس این نرخ سرمایه گذاری‌های مختلف را مقایسه نمایید.

• چشم پوشی از تاثیر ابعاد کیفی سرمایه گذاری

ایراد دیگر مطرح شده این است که در نرخ بازده سرمایه گذاری تنها ابعاد مالی مرتبط با سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود، در حالیکه هر سرمایه گذاری ابعاد و جنبه‌های کیفی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال گاهی مدیریت بخشی از سرمایه خود را به تغییر در ظاهر محیط شرکت و اهدائ هدایای مختلف به عنوان پاداش به کارکنان اختصاص می‌دهد. این نوع از سرمایه گذاری باعث تغییر در روحیه کارکنان و افزایش وفاداری آنها به شرکت و حتی بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌شود که بر اساس فرمول نرخ بازده سرمایه نمی‌توان تاثیر این نوع از سرمایه گذاری‌ها را محاسبه نمود.

حتما مطالعه کنید: نرم افزار انبارداری

هدف اصلی از سرمایه گذاری، رسیدن به بازده سرمایه گذاری بیشتر است. به همین دلیل ارزیابی بازده یک راه منطقی برای بررسی و مقایسه گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری برای رسیدن به سود بالاتر است. بد نیست به دو قسمت مختلف بازده سرمایه گذاری یعنی بازده کیفی و بازده کمی اشاره شود.

بازده کمی همان عایدی یا سودی است که به ازای دوره‌های زمانی مشخص به سرمایه گذار پرداخت می‌شود و نیز منفعت یا زیان سرمایه که به صورت افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌ها بیان می‌شود. تمام مواردی که به اعتبار شرکت مانند سرقفلی، امتیازات اجتماعی و موارد مشابه دیگر بستگی دارد به عنوان بازده کیفی سرمایه در نظر گرفته می‌شوند.

باید بدانید: نرم افزار حسابداری فروشگاهی و نرم افزار پخش مویرگی و سامانه مودیان

از آنجا که مقیاس بازده از شاخص‌های مهم برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت به شمار می‌رود، افزایش ثروت سهامداران هدف اصلی هر واحد تجاری در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین شرکت باید به گونه‌ای عمل کند که با رسیدن به بازده مناسب، ثروت سهامداران را افزایش دهد. به همین دلیل نرخ ROI یکی از شاخص‌های مهم در بازار سهام است که اطلاعات مالی شرکت‌ها را می‌توان با یکدیگر مقایسه و برای سرمایه گذاری بهتر تصمیم گیری نمود.

کاربرد نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ 

کاربرد اصلی و مهم نرخ بازده سرمایه گذاری را میتوان حساب کردن سود داده شده از طریق سرمایه گذاری در نظر گرفت. مثلاٌ، پس از یکسال، قصد مقایسه سود سرمایه گذاری در بازار طلا را با سهام داریم. جهت اطلاع از اینکه، هر یک از داراییهای شرکت چقدر سود برایمان داشته بهترین راه استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری است. 

بعلاوه، قبل از اینکه، هر فرد اقدامات لازم را برای سرمایه گذاری انجام دهد، با اطلاع از بازده فرصتهای سرمایه گذاری می تواند آنها را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین انتخاب را داشته باشد. به جز بازده، ریسک نیز میتواند معیاری عالی برای انتخاب یک سرمایهگذاری در نظر گرفته شود. برای روشنتر شدن موضوع، تصور کنید که، دو موقعیت مختلف برای سرمایه گذاری جلوی راه شماست. 

اولین موقعیت، دارای بازدهی 20 درصد و دومی 30 درصد است. در صورتی که، تنها معیار نرخ بازده را سرمایهگذاری بدانیم، باید دومین گزینه را انتخاب کنیم. ولی، در صورت اطلاع از ریسک بیشتر گزینه دوم، حتی تا حد باختن تمام مبلغ سرمایه گذاری، به مراتب به سمت انتخاب اولین مورد میروید. 

نرخ بازده سرمایه گذاری در بورس

آیا از میزان سودآوری سرمایه گذاری خود در بورس اطلاعی دارید؟ یکی از راههای بررسی میزان موفقیت و عملکرد سرمایه گذاری در بورس، استفاده از ROI است. اگر قصد محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بورس را دارید، باید از بازده نقدی سرمایه گذاری بهره بگیرید. به این شکل که، باید جریان نقدی را بر قیمت خرید تقسیم کنید. 

بازده نقدی، به سودی گفته میشود که، در قالب جریانات نقد در طول دوره سرمایه گذاری در اختیار سرمایه گذار قرار میگیرد. این مورد را فراموش نکنید که، احتمال عدم وجود هیچ دورانی در طول سرمایه گذاری جریان نقد وجود دارد. به این ترتیب، بازدهی نقدی چیزی به جز صفر نیست.  

توسعه نرخ بازده سرمایه گذاری 

در حال حاضر، شماری از کسب و کارهای خاص و سرمایهگذاران تمایل زیادی به توسعه صورت تازهای از معیار نرخ بازده سرمایه گذاری یا همان SROL پیدا کردهاند. این موضوع، برای نخستین بار در اولین دهه از سال 2000 میلادی توسعه یافت و با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی پروژه ها، از در نظر گرفتن افراد تاثیر گرفته از این عوامل، جهت برنامه ریزی برای اختصاص سرمایه و دیگر منابع غافل نشد. 

سوالات متداول نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

1. فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری چیست؟
   نرخ بازده سرمایه گذاری برابر است با سود خالص تقسیم بر ارزش دارایی‌هایی که سرمایه گذاری شده اند.

2. مزایای نرخ بازده سرمایه چه مواردی هستند؟
   باتوجه به کاربردی بودن نرخ در محاسبات مالی مزایای بسیار زیادی دارد، که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم؛ درصدی بودن نرخ بازده سرمایه که امکان مقایسه کردن نرخ های مربوط به سرمایه گذاری های مختلف را فراهم می‌آورد، سادگی استفاده از این فرمول در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، ساده بودن تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از محاسبه فرمول نرخ بازدهی سرمایه که آن را به فرمولی با کاربرد فراوان تبدیل کرده است.

3. معایب نرخ بازده سرمایه چه چیزهایی هستند؟
   از معایب نرخ بازده سرمایه به تعریف نکردن زمان در فرمول نرخ بازده سرمایه و چشم پوشی از تاثیر ابعاد کیفی سرمایه‌گذاری می‌توان اشاره کرد.