آموزش کامل تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد

آماده سازی لیست حقوق و دستمزد یکی از وظایف مهم حسابداران است که باید در تهیه این لیست علم و دقت کافی را داشته باشند. به همین دلیل آموزش کامل تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد بسیار کاربردی است. خوشبختانه با وجود نرم افزار حقوق و دستمزد تهیه این لیست بسیار راحت‎‌تر و سریع‌تر شده است، زیرا تنها با وارد کردن مشخصات (تعداد روزهای کار کرد و …) خود نرم‌افزار محاسبات را انجام می‌دهد.

اما برخی از کسب و کارها‌ی کوچک به صورت دستی و با کمک اکسل این لیست را تهیه می‌کنند. بنابراین در این مقاله به آموزش کامل تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد خواهیم پرداخت.

لیست حقوق و دستمزد چیست؟

شرکت‌ها و سازمان‌ها، باید به کارمندان خود حقوق پرداخت کنند. ممکن است مبلغ پرداختی به هر کارمند با دیگری متفاوت باشد. این حقوق پرداختی باید بر اساس قوانینی چون، قانون کار کشور، قوانین مالیات مربوط به درآمد و توافقات طرفین باشد. یکی از مواردی که به رعایت حقوق کارکنان در زمینه حقوق و دستمزد کمک میکند، آشنایی حسابداران به تمامی سرفصل های تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد و تسلط در تهیه این لیست را داشته باشد. در این لیست مواردی چون حقوق پایه متفاوت، کسورات مختلف، مشخصات کارمند، مسائل مالیاتی و غیره درج می‌شود.

بخش‌های مهم لیست حقوق و دستمزد

در فرایند آموزش تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد، به بخش های مختلفی از جمله مشخصات کارکنان، قیمت واحد حقوق کارگر، مالیات و غیره اشاره می شود که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

بخش مشخصات کارگر

اگر در کسب و کار خود از نرم افزار حقوق و دستمزد پارمیس استار استفاده می‌کنید، اطلاعات کارکنان در زمان تعریف شخص در سیستم وارد می‌شود. این اطلاعات در زمان تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد به صورت مکانیزه به عنوان مشخصات کارگر یا کارکنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر این کار در اکسل انجام شود، باید در صفحه اکسل (sheet) جداگانه صورت گیرد.

بنا به سلیقه کارفرما یا حسابدار می‌توان جزئیات زیادی را وارد کرد، اما درج یک سری از مشخصات الزامی است، زیرا در محاسبه حقوق کارگر و تهیه لیست مهم هستند و به کار می‌‌روند. مانند: نام و نام خانوادگی – کد ملی – شماره بیمه – وضعیت تاهل – تعداد اولاد – تاریخ شروع به کار – شماره حساب بانکی.

حتما بخوانید: کاربرد اکسل در حسابداری

بخش قیمت واحد حقوق کارگر

این بخش مهمترین بخش از لیست حقوق و دستمزد است و شامل چندین آیتم می‌شود که در ادامه بررسی و به اختصار توضیح میدهیم. قابل ذکر است که اگر تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد، از طریق اکسل انجام شود، باید بار محاسبه ارقام، مانند حقوق پایه، حق جذب، حق اولاد و… فرمول‌های مختلفی را به اکسل بدهیم. اما در نرم افزار حسابداری حقوق و دستمزد این موارد به صورت اتوماتیک محاسبه می شوند.

1. نام و نام خانوادگی کارگر
2. تعداد روز کار کرد
3. حقوق پایه
4. حق جذب
5. حقوق و مزایای به تبع شغل
6. حقوق و مزایای روزانه به تبع شغل
7. پایه سنوات
8. تعداد اولاد
9. حق اولاد
10. حقوق خوار و بار و مسکن
11. تعداد روز ماموریت
12. حق ماموریت
13. اضافه ساعت کار
14. مبلغ اضافه کار
15. جمع حقوق و مزایا

تعداد روز کار کرد

این متغیر در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد شامل تعداد روزهای است که کارگر در آن ماه کار کرده است که طبق قانون کار در آن تعطیلی یک روز در هفته با حقوق الزامی است. البته باید توجه داشته باشیم در زمان محاسبه اضافه کار، باید ساعت کار موظفی را به دست بیاریم که در هر ماه متفاوت است. زیرا این عدد بستگی به تعداد روزهای ماه و تعداد تعطیلات رسمی دارد. در زیر به ساعت کار موظفی هر ماه در سال 1401 اشاره شده است:

حقوق پایه

حقوق پایه، حداقل مزد روزانه‌ی است که هر سال توسط شورای عالی کار به تصویب می‌رسد. میزان حقوق پایه برای سال 1401 برابر با 1,393,250 ریال است. البته باید توجه داشت که برخی از افراد جزء سایر سطوح درآمدی هستند و از این مبلغ بیشتر می‌گیرند. در بخش حقوق پایه مزد روزانه کارگر در تعداد روزهای کار کرد او ضرب و حقوق پایه محاسبه می‌شود.

حق جذب

حق جذب مبلغی است که، برای جذب نیروی متخصص پرداخت می‌شود و جزء مزایای به تبع شغل به حساب می‌آید. این پرداختی جزء پرداختی‌های مستمر به حساب می‌آید که به حقوق پایه اضافه و در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد تاثیرگذار است. حق جذب بر اساس توانمندی‌های شخص است. چنانچه در شغلی کمبود نیروی کار وجود داشته باشد، و درخواست استخدام این برای این نیروها بیشتر باشد، که منجر به کمبود این نیروها در بازار کار شود، کارفرما سعی می‌کند با پرداخت مبلغ بیشتری نسبت به سایر کارفرمایان این نیرو را جذب کند.

پایه سنوات

پایه سنوات جزئی از حقوق پایه و به عنوان ترمیم کننده مزد است و به کارگری با حداقل یکسال سابقه کار در آن کارگاه پرداخت می‍‌ شود. پایه سنوات مصوب شورای عالی کار در سال 1401 برابر با روزانه 70,000 ریال است.

حق اولاد

حق اولاد جزء مزایای رفاهی انگیزشی است. اگر کارگر دارای فرزند و همچنین دارای حداقل 720 روز سابقه پرداخت حق بیمه باشد، مشمول دریافت حق اولاد است. حق اولاد برابر با ۳ روز حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار در همان سال است. بنابر این حق اولاد ماهانه کارگر برای یک فرزند در برابر است با 4,179,750 (3 * 1,393,250)

حق خواروبار و مسکن

حق خواروبار و مسکن جزء مزایای رفاهی انگیزشی است یا به عبارتی نوعی مزایای به تبع قانون است که می‌بایست به همه کارگران پرداخت شود. مرجع تصویب کننده حق خواروبار شورای عالی کار است. در مورد حق خواروبار و مسکن، بعد از پیشنهاد شورای عالی کار، مرجع بالادستی (هیئت وزیران) نسبت به تصویب آن اقدام می‌کند. حق خواروبار و مسکن به تعداد روزهای ماه بستگی ندارد و ثابت است و در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد مورد استفاده قرار میگیرد. حق خواروبار و مسکن سال تصویب شده سال 1401 برابر با 6,500,000 ریال است.

حق ماموریت

حق ماموریت به این معنی است که اگر کارگر برای انجام شغلش از محل اصلی فعالیت ۵۰ کیلومتر فاصله بگیرد یا شب را در محلی که به ماموریت رفته است سپری کند مشمول دریافت فوق العاده ماموریت است. حق ماموریت نباید از یک روز مزد ثابت یا مزد مبنا کمتر باشد.

مبلغ اضافه کار

اضافه کاری بدین معناست که اگر کارگر بیشتر از ساعت کار استاندارد کار کند(که در جدول بالا بخش ساعات کارکرد ماهانه آورده شده است) مشمول دریافت فوق‌العاده اضافه کاری است. ارزش اضافه کاری برابر است با مزد عادی به علاوه 40%( 1.4) است.

تهیه لیست بیمه از لیست حقوق و دستمزد

حق بیمه، مبلغی است که از سوی کارفرما، مطابق قانون کار و جهت استفاده کارگر از مزایای بیمه به صورت ماهانه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. به بیانی دیگر، کارفرما بخشی از حقوق ماهیانه کارگر مشغول در کارگاه یا شرکت خود را کسر کرده، سهم خود از حق بیمه را به آن اضافه می‌کند و حاصل جمع این مبلغ را، تحت عنوان حق بیمه، به طور ماهیانه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌کند. این مبلغ باید در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد لحاظ شود.

درصد پرداخت سهم کارگر و کارفرما در مشاغل عادی و سخت آمده است:

جریمه عدم ارسال لیست بیمه

کارفرما برای ارسال لیست بیمه به سازمان تامین اجتماعی تا پایان ماه بعد هر ماه کاری فرصت دارد. از طریق ثبت نام در سایت www.eservices.tamin.ir می‌توان لیست بیمه را ارسال کرد. در صورت عدم ارائه لیست در موعد مقرر میزان جریمه کارفرما، برابر با 10% مبلغ حق بیمه است. علاوه بر این در صورت عدم پرداخت حق بیمه در موعد مقرر، میزان این جریمه برابر با 2% مبلغ حق بیمه و جریمه تاخیر ماهانه است.

برای جلوگیری از تحمیل این جریمه‌ها تهیه لیست بیمه در زمان تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد بسیار مهم است. حسابداران می توانند فرایند تهیه لیست بیمه و ارائه آن به سازمان تامین اجتماعی را با استفاده از از نرم افزار حقوق دستمزد پارمیس استار به صورت مکانیزه انجام دهند.

حقوق و دستمزد مشمول مالیات

در این مرحله از تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد، مالیاتی که بابت حقوق دریافتی باید پرداخت شود را محاسبه می‌کنیم.

در قانون کار ایران، دو گونه مزایا تعریف شده است:

• مزایای مربوط به شغل ( حق جذب، حق سرپرستی و … ) که رابطه مستقیم با شغل دارد و طبق ماده ۸۳ مشمول مالیات است.
• مزایای مربوط به شاغل ( حق مسکن، حق خواروبار، حق اولاد و …) که فارغ از اینکه شغل کارمند چه چیزی باشد، به همه واجدین شرایط تعلق می‌گیرد که طبق ماده ۸۳ مشمول مالیات نیست.

طبق ماده ۸۳ قانون مستقیم مالیات، درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی ) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیر مستمر قبل از وضع کسورات و پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون.

بنابر این طبق ماده 83 ق م م فرمول درآمد مشمول مالیات در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد به قرار زیر است:

معافیت ها – حقوق یا مزد و مزایای مربوط به شغل (مستمر و غیرمستمر) = درآمد مشمول مالیات

معافیت های مالیاتی درآمد حقوق

طبق ماده 84 قانون مالیات مستقیم، میزان معافیت بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه مشخص می‌شود و در تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد لحاظ می شود.

در جدول زیر نرخ مالیات بر درآمد حقوق آورده شده است:

کسورات حقوق کارمندان

به مبالغی که بر اساس قانون یا توافق بین کارگر و کارفرما، از حقوق و مزایای کارکنان کسر می گردد، را کسورات می‌گویند. عمده ترین کسورات حقوق و مزایا به صورت زیر است:

• مالیات حقوق کارگر
• درصد بیمه حق کارگر که 7% است
• مساعده حقوق: مساعده مبلغی است قبل از پایان هر ماه به درخواست کارگر به وی پرداخت می شود و در زمان تهیه لیست حقوق و دستمزد از حقوق آنها کسر می گردد.
• پیش پرداخت حقوق: پیش پرداخت حقوق مبلغی است که ، ابتدای ماه به عنوان حقوق ماهیانه کارگر قبل از انجام کار به وی پرداخت می‌شود.

این مرحله آخرین مرحله از تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد است. زمانی که جمع کسورات قانونی را از حقوق و مزایایی که از آن مالیات کم شده است، کسر می‌کنیم، حقوقی که به کارگر پرداخت می‌شود به دست می‌آید.

چند نکته بعد از تهیه لیست حقوق و دستمزد

باید در پایان مبحث به چند نکته مهم اشاره کنیم. به همین منظور بعد از تهیه لیست حقوق و دستمزد از انجام این موارد مطمئن شوید:

1. بعد از تهیه لیست، بهتر است لیست خروجی توسط یک یا دو حسابدار دیگر چک شود، و سپس توسط مدیر عامل یا کارفرما تاییدیه دریافت کند.
2. باید یک فقره چک به مبلغ خالص حقوق پرداختنی در وجه کارکنان پرداخت شود.
3. باید یک فقره چک به مبلغ ۳۰ % بیمه در وجه سازمان تامین اجتماعی باید پرداخت شود.
4. باید یک فقره چک به مبلغ مالیات محاسبه شده در وجه سازمان مالیاتی یا پرداخت شود.

سوالات متداول برای آموزش کامل تهیه و ارسال لیست حقوق و دستمزد

1. لیست حقوق و دستمزد کارمندان چیست؟
   لیست حقوق و دستمزد کارمندان، مبلغی است که از طرف کارفرما یا شرکت به کارمندان در انتهای هر ماه پرداخت می‌شود. این حقوق پرداختی باید بر اساس قوانین وزارت کار مانند؛ قانون کار کشور، قوانین مالیات مربوط به درآمد و توافقات طرفین است و حقوق و مزایای هر کارمند با کارمند دیگر متفاوت می‌باشد.
2. مهم‌ترین کسورات حقوق و مزایا را نام ببرید.
   عمده‌ترین کسورات حقوق و مزایا: مالیات حقوق کارگر، درصد بیمه حق کارگر که 7% است، مساعده حقوق، پیش پرداخت حقوق.
3. در قانون کار ایران، چند نوع مزایا وجود دارد؟
   در قانون کار ایران، دو نوع مزایا وجود دارد: مزایای مربوط به شغل مانند: حق جذب، حق سرپرستی و … است. مزایای مربوط به شاغل مانند: حق مسکن، حق خواروبار، حق اولاد و … است.