2025-08-12 12:25:37

سود عملیاتی چیست؟

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه
سود عملیاتی چیست؟
فهرست عناوین مقاله

فهرست مطالب

اگر با مفاهیم حسابداری آشنا باشید؛ احتمالاٌ می‌دانید که سود عملیاتی یا سود خالص چیست. سود عملیاتی در حسابداری از آن دست مفاهیم و شاخص‌هایی است که، هر سهامداری جهت پیشرفت در حوزه کاری خود به داشتن اطلاعاتی دقیق در رابطه با آن نیاز مبرمی دارد. چرا که، به کمک آن می‌تواند EBIT به دست آمده از کسب و کار خود را محاسبه کند. در این نوشته از پارمیس، با ذکر توضیحاتی در رابطه با درآمدهای عملیاتی در خدمت شما هستیم. پس ما را همراهی کنید.

سود عملیاتی به چه معناست؟ 

در ابتدا، باید در رابطه با این که درآمدهای خالص یا EBIT چیست توضیحاتی را خدمت شما ارائه دهیم. درآمدهای خالص، درآمد یک شرکت پس از کسر هزینه‌های عملیاتی و بهای تمام شده کالای فروش رفته است. به عبارت دیگر، این سود تمامی درآمدها و هزینه‌های ناشی از عملیات اصلی کسب و کار یک شرکت را مورد محاسبه قرار می‌دهد.

بنابراین، درآمدهای خالص هیچ درآمد یا هزینه ناشی از فعالیت‌های جانبی مانند سرمایه‌گذاری، وام، بدهی و غیره را شامل نمی‌شود. 

بلکه، تصویر واضحی از کارایی یک شرکت، اعم از اداری و مدیریتی در اداره عملیات اصلی تجاری آن را ارائه می‌کند. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران، از درآمدهای خالص یک شرکت برای تعیین سودآوری آن از طریق فعالیت‌های عملیاتی استفاده می‌کنند.

مطالعه بیشتر: نرم افزار حسابداری و نرم افزار حقوق و دستمزد

مزایای سود عملیاتی به عنوان یک معیار

مزایای سود عملیاتی به عنوان یک معیار

همانطور که قبلا ذکر شد، سود خالص یا EBIT نشان دهنده مقدار پولی است که، در یک سازمان برای پرداخت مالیات و بدهی‌ها و همچنین، پرداخت سهم سهامداران از سود سهام باقی می‌ماند. در نتیجه، این شاخص برای مدیران شاغل در شرکت موردنظر و اشخاص ثالث مانند سرمایه‌گذاران و طلبکاران مورد توجه ویژه قرار دارد.

  1. مدیران 

با محاسبه درآمدهای عملیاتی یک کسب و کار، مدیران شرکتها می‌توانند شرایط مالی مؤسسه را بهتر درک کنند. در واقع، سود خالص شاخص خوبی از کارایی و تقاضای کلی شرکت برای محصولاتش است. به این ترتیب، مدیران از طریق محاسبه درآمدهای عملیاتی، میتوانند اصلاحات یا اقدامات لازم را برای افزایش سودآوری خود انجام دهند. 

  1. سرمایه گذاران

سرمایه‌گذاران، از طریق محاسبه درآمدهای خالص می‌توانند درک درستی از تصمیمات مدیریتی یک شرکت بدست بیاورند. همچنین، آنها با مطالعه سود خالص میتوانند ارزیابی کنند که، یک شرکت تا چه اندازه فعالیت‌های روزانه خود را به طور موثر انجام می‌دهد.

علاوه بر این، در زمینه شرایط تجاری مرتبط؛ روند سوددهی خالص می‌تواند پاسخگویی و انعطاف پذیری چنین شرکت‌هایی را در برابر تغییرات نشان دهد.

پاسخگویی و انعطاف پذیری، از شاخص‌های مهم کارایی مدیریت هستند. در نهایت، همه عوامل دیگر مانند ارزش بازار، مقیاس عملیات و مدل‌های تجاری، دقیقاٌ مشابه operating profit می‌توانند مقایسه بین شرکت‌ها را از جهت پیشرفت تسهیل کنند.

بیشتر بخوانید: نرم افزار انبارداری و نرم افزار CRM

خبرنامه پارمیس را از دست ندهید!
هر هفته محتوای اختصاصی و جدیدترین اخبار، مقالات آموزشی حسابداری، مالی و مدیریتی را برای شما میفرستیم.

معایب و محدودیت های سود عملیاتی در حسابداری

معایب و محدودیت های سود عملیاتی در حسابداری

  1. سود نه سودآوری

یکی از اشکال‌های اولیه سود خالص به عنوان معیاری برای ارزیابی یک شرکت؛ آشکار کردن سود و نه سودآوری آن است. توجه داشته باشید که، سود یک رقم مجزا و سودآوری معیاری در رابطه با درآمدهای یک شرکت است.

  1. عدم تسهیل مقایسه بین شرکت‌هایی از صنایع مختلف 

 سرمایه‌گذاران، نمی‌توانند به این سود به عنوان تنها معیار برای مقایسه بین شرکت‌هایی از صنایع مختلف اعتماد کنند. صنایع مختلف، سطوح متفاوتی از EBIT را نشان می‌دهند. بنابراین، تضاد سود آن‌ها درک دقیقی از پتانسیل آن نیست.

  1. حذف بهره و سایر هزینه های اضافی 

درآمد عملیاتی، برای سود ابزارهای مالی متفاوت محاسبه نمی‌شود. ممکن است درآمد عملیاتی تصویر واقعی از وضعیت مالی یک شرکت ارائه نکند. مثلاٌ، یک شرکت ممکن است متحمل زیان خالص شود. حتی زمانی که درآمدهای عملیاتی مثبتی را نشان می‌دهد.

در چنین حالتی، می‌توان نتیجه گرفت که، شرکت موردنظر دارای بدهی قابل توجهی است. بعلاوه، سود خالص هزینه‌های اضافی را در نظر نمی‌گیرد. هزینه‌هایی که می‌تواند به طور قابل توجهی بر سود خالص شرکت تأثیر بگذارد.

باید مطالعه کنید: پایانه فروشگاهی چیست؟

نحوه محاسبه سود عملیاتی 

نحوه محاسبه سود عملیاتی 

فرمول زیر برای محاسبه درآمد خالص یک شرکت به کار می‌رود:

 درآمد خالص = هزینه‌های عملیاتی – بهای تمام شده کالای فروخته شده – سایر هزینه‌های روزانه

  • برای استفاده از این فرمول، جهت محاسبه این سود در کسب و کار، میتوان مراحل زیر را طی کرد: 
  • تمام درآمدها را با هم جمع کنید تا درآمد ناخالص را بدست آورید. این بخش “درآمد” فرمول را به شما می‌دهد.
  • هزینه نیروی کار و مواد برای عملیات شرکت را با هم جمع کنید. این بهای تمام شده کالای فروخته شده است.
  • هزینه‌های عملیاتی باقی‌مانده، مانند اجاره، تبلیغات، بازاریابی، لوازم اداری و آب و برق را با یکدیگر جمع ببندید.
  • هزینه استهلاک دارایی‌ها را تعیین کنید.
  • بهای تمام شده کالای فروخته شده، هزینه‌های عملیاتی و استهلاک را از درآمد کم کنید.

حتما بخوانید: نرم افزار دریافت و پرداخت و نرم افزار بازرگانی

دلایل اهمیت درآمد خالص چیست؟ 

دلایل اهمیت درآمد خالص چیست؟ 

درآمد خالص در حسابداری، چه برای شرکت‌ها و چه برای سرمایه گذاران، به چند دلیل اهمیت دارد. اولین دلیل این که، این موضوع به تعیین نحوه عملکرد عملیات اصلی یک کسب و کار جهت حذف مالیات و تأمین مالی کمک می‌کند. از طرف دیگر، operating profit کسب و کارها را قادر می‌سازد تا پتانسیل سودآوری خود را بررسی کرده و گامی اساسی برای ایجاد تغییراتی جهت سودآوری بیشتر بردارند.  

به جز این‌ها، درآمد خالص می‌تواند با ردیابی روندها و تغییرات در بازه‌های زمانی تعیین ‌شده، به تجزیه و تحلیل نحوه عملکرد یک کسب‌وکار در یک دوره طولانی کمک کند. حفظ درآمدهای خالص بالاتر می‌تواند تضمین کند که شرکت‌ها سرمایه لازم برای عملکرد موفقیت آمیز را دارند. یکی دیگر از دلایل اهمیت operating profit این است که، به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان اجازه می‌دهد تا قابلیت‌های سود شرکت را هنگام تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری یا وام دادن به شرکت تجزیه و تحلیل کنند. 

هر چه درآمدهای عملیاتی یک شرکت بیشتر باشد، ریسک کمتری برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان دارد. این موضوع، به این معنی است که، شرکت احتمال بیشتری برای دریافت بودجه ثابت دارد.

مطالعه کنید: نرم افزار تولید و نرم افزار حسابداری تولیدی و نرم افزار شرکتی

مثالی از محاسبه operating profit

در ادامه مثالی از نحوه محاسبه درآمد خالص یک کسب و کار آورده شده است:

شرکت X قصد دارد درآمد عملیاتی خود را برای سال مالی قبل محاسبه کند. درآمد عملیاتی کل این شرکت 500,000,000  تومان بوده که از فروش در تمام فروشگاه‌های آن در سراسر کشور به دست آمده است.

این شرکت دارای هزینه فروش 150,000,000 و هزینه‌های عملیاتی 100,000,000 تومان برای سال مالی بود. شرکت تصمیم گرفت هزینه استهلاک را به طور جداگانه در صورت سود و زیان درج نکند.

با استفاده از اطلاعات فوق، شرکت درآمد خالص خود را به شرح زیر محاسبه کرد:

 500,000,000تومان (درآمد) – 150,000,000 تومان (هزینه فروش) – 100,000,000 تومان (هزینه‌های عملیاتی) = 250,000,000 تومان. 

این بدان معناست که شرکت X در سال مالی قبل 250,000,000 درآمد خالص داشته است.

حتما بدانید: حسابداری چیست؟ و مالیات چیست؟ و ERP چیست؟

تفاوت سود عملیاتی و غیرعملیاتی

تفاوت سود عملیاتی و غیرعملیاتی 

سود غیر عملیاتی ، شامل سود و زیان (هزینه) ناشی از سایر فعالیت‌ها یا عوامل غیر مرتبط با عملیات اصلی تجاری شرکت است. از میان هزینه‌های غیرعملیاتی می‌توان به پرداخت سود بدهی، هزینه‌های بازسازی، پرداخت‌ها برای حل و فصل دعاوی و سود و زیان‌های شرکت در سرمایه گذاری‌ها اشاره کرد. 

با ثبت هزینه‌های غیرعملیاتی، جدا از هزینه‌های عملیاتی، ذینفعان می‌توانند تصویر واضح تری از عملکرد شرکت به دست آورند. درحالیکه، درآمد خالص از طریق کسر بهای تمام شده کالای فروخته شده و تمام هزینه‌های عملیاتی از درآمد فروش شرکت محاسبه می‌شود.

دقت داشته باشید که، در محاسبه سود شرکت‌ها، درآمد عملیاتی اهمیت بیشتری در قیاس با درآمد غیرعملیاتی دارد. علت این امر را می‌توان در محاسبه آن در تمامی دوره‌های مالی شرکت و تکرار شونده بودن آن جستجو کرد. درحالیکه، درآمد خالص از طریق کسر بهای تمام شده کالای فروخته شده و تمام هزینه‌های عملیاتی از درآمد فروش شرکت محاسبه می‌شود.

حتما بدانید: نرم افزار فروشگاهی و نرم افزار پخش مویرگی

جمع بندی 

افزایش درآمدهای خالص، همواره یکی از مهمترین اهداف شرکت‌ها بوده است. اما چگونه می‌توان آن را افزایش داد؟ باید بگوییم که، با دو راه می‌توان به افزایش operating profit کمک کرد. یکی از آن‌ها کم کردن هرچه بیشتر هزینه‌های عملیاتی و دیگری بالا رفتن روزافزون درآمد است.

سوالات متداول

درآمد عملیاتی چیست؟

درآمد خالص، درآمد یک شرکت پس از کسر هزینه‌های عملیاتی و بهای تمام شده کالای فروش رفته است.

چگونه می‌توان سود خالص را تا حد قابل توجهی افزایش داد؟

با افزایش دو مورد، درآمد و هزینه‌های عملیاتی می‌توان سود خالص را بالا برد.

2 پاسخ
  1. با عرض سلام و خسته نباشید.
    بابت مطالب مفید و آموزنده‌تون سپاس‌گزارم.

    1. سلام و عرض ادب
      ممنون از حسن توجه شما
      موفق باشید

ساعت پاسخگویی تلفنی :

شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷:۳۰

پنجشنبه ها از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰

لطفا فرم زیر را پر کنید

برای دانلود PDF مقاله لطفا ایمیل خود را وارد کنید
call-center2

ارتباط با پارمیس

در ساعات کاری با شماره 87758-021 تماس بگیرید تا کارشناسان ما حداکثر تا 24 ساعت آینده با شما تماس بگیرند.
ساعات پاسخگویی تلفنی:
شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 تا 17:30
پنجشنبه ها از ساعت 8:30 تا 12:30

لطفا جهت اطلاع از امکانات تماس بگیرید