حسابرسی چیست؟

پارمیس در این مقاله سعی دارد توضیحی در مورد تاریخچه حسابرسی، و این که audit چیست، و انواع آن و همچنین این موضوع که حسابرسان چه کارهایی انجام می‌دهند، پرداخته است؛ علاوه بر آن در این مقاله تفاوت حسابداری با حسابرسی و انواع استانداردهای حسابرسی آمده است.

تاریخچه حسابرسی جهان

حسابرسی برای صدها سال یک حرفه جهانی بوده است. از لحاظ تاریخی، audit مربوط به حسابداری فعالیت‌های دولتی و بررسی کار انجام شده توسط جمع کنندگان مالیات بود. در سال‌های اولیه audit، نگهداری سوابق حسابداری که عمدتاً برای کشف فعالیت‌های متقلبانه انجام می‌شد. انقلاب صنعتی که در اواسط 1700 تا اواسط 1800 میلادی اتفاق افتاد، باعث افزایش تقاضا برای حسابرسان بود زیرا در این دوره افزایش مسئولیت از صاحبان به مدیران منتقل شد. این امر منجر به افزایش نیاز به حسابرسانی شد که مستقل از مدیریت بودند و نه تنها در مورد خطاهای موجود در سوابق مالی، بلکه همچنین خطاهای که در سوابق وجود داشت هوشیار بودن.

تاریخچه audit در ایران مربوط به سال 1311 می‌باشد. در آن سال قانون تجارت مصوب کرد، شرکت‌هایی که سهامی هستند، موظف شدن، اشخاصی را به عنوان بازرس (مفتش) انتخاب کنند تا این اشخاص به حساب‌ها و اسناد شرکت رسیدگی کنند و گزارشی را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه دهند. البته قابل ذکر است، audit که در آن زمان وجود داشت با شکل امروزی آن متفاوت است. در سال 1345، زمانی که قانون مالیات‌های مستقیم تصویب شد، مقرر گردید که کانون حسابداران رسمی به وجود بیاید. در سال 1351 حسابداران رسمی، اساسنامه کانون را به تصویب رساندند و این کانون شروع به کار کرد.

بیشتر بخوانید: نرم افزار انبار و نرم افزار CRM و نرم افزار حسابداری شرکتی و سامانه مودیان و نرم افزار حسابداری 

مفهوم حسابرسی

حسابرسی عبارت است از بررسی مستقل اطلاعات مالی هر واحد تجاری با هدف اظهار نظر، چه شرکت سود ده باشد یا زیان ده، اندازه یا شکل قانونی آن‌ها ، نیز اهمیتی ندارد. audit همچنین تلاش می‌کند تا اطمینان حاصل کند که دفاتر حسابداری طبق قانون به درستی نگهداری می‌شوند. حسابرسی باعث می‌شود که اطمینان ذینفعان به این موضوع که اسناد حسابرسی عاری از تحریف است، صورت گیرد.حسابرسی از زمان‌های قدیم یک اقدام حفاظتی بوده است، و از آن زمان به بعد گسترش یافته و شاخه‌های متفاوتی را به خود اختصاص داده است.

خبرنامه پارمیس را از دست ندهید!

هر هفته محتوای اختصاصی و جدیدترین اخبار، مقالات آموزشی حسابداری، مالی و مدیریتی را برای شما میفرستیم.

عضویت

انواع حسابرسی کدام است؟

حسابرسی، فعالیت تکاملی است. یکی از اهداف اساسی audit این است که ببینیم آیا یک سازمان تمام قوانین و مقررات را رعایت می کند یا خیر. پارمیس در این مقاله انواع audit را شرح می دهد.

1. داخلی

همانطور که از نام آن پیداست، حسابرسی امور داخلی شرکت است. audit برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا بخش داخلی سازمان مطابق قوانین و مقررات است انجام میشود. audit داخلی می تواند توسط هر کسی، حتی توسط کارکنان سازمان انجام شود.در این نوع حسابرسی، حسابرسان بررسی می کنند که آیا سازمان از هنجارها و قوانین مناسب پیروی می کند و آیا با تمام استانداردهای نظارتی داخلی مطابقت دارد یا خیر.

     2. خارجی

حسابرسی خارجی ممکن است برای برخی از سازمان‌ها بنابر برخی قوانین و الزامات که سهامداران گذاشته‌اند اجباری باشد.گزارش audit خارجی نیز باید در مجامع عمومی سالانه و هیئت مدیره به کل سهامدار نشان داده شود.audit خارجی می تواند سالانه، شش ماهه یا سه ماهه انجام شود. اگر برخی از سازمان ها احساس کنند چیزی باید به درستی برای ذینفعان قابل مشاهده باشد، می توانند یک audit خارجی نیز انجام دهند. 

    3. صورت های مالی

حسابرسی صورتهای مالی برای سازمان ضروری است زیرا سهامدار پول را در تجارت سرمایه گذاری می کند و باید بداند که آیا پول آنها به درستی استفاده می شود یا خیر. پول برای شرکت سود است و کسب سود یکی از اهداف کسب و کار و درآمدی برای سازمان است. حسابرسی مالی audit دفاتر حسابداری و صورتهای مالی است تا بداند آیا سازمان دفاتر واقعی را بیان می کند یا برخی از حقایق را از سرمایه گذاران خود پنهان می کند.

    4. فناوری اطلاعات

حسابرسی فناوری اطلاعات (IT Audit) برای ارزیابی زیرساخت فناوری اطلاعات سازمان و شناخت سیستم آن انجام می شود. این امر به منظور آگاه سازی ذینفعان انجام می شود که ساختار فناوری اطلاعات سازمان به روز است و می تواند اهداف و مقاصد را برآورده کند.

   5. قانونی

سازمان این audit قانونی را انجام می دهد تا ببیند آیا سازمان با تمام مقررات دولتی مطابقت دارد یا خیر. هنگام انجام audit قانونی توسط حسابرس خارجی انجام می شود و همچنین برخی از گزارش های مالی را ارئه میدهد که شامل موارد زیر است:

• صورت های بانکی
• تعداد مشتریان
• کسب درآمد از طریق سرمایه گذاری

حسابرسی باعث بهبود شفافیت و اعتماد در بین عموم مردم و ذینفعان سازمان می شود.

مطالعه بیشتر: نرم افزار حقوق و دستمزد و نرم افزار حسابداری تولیدی و نرم افزار erp و حسابرسی بیمه

   6. عملکرد

حسابرسی عملکرد ارزیابی‌های مختلفی را پوشش می دهد. یک شرکت ممکن است برای ارزیابی هر یک از اهداف زیر درخواست audit عملکرد کند:

• اثربخشی و نتایج برنامه
• کنترل های داخلی
• انطباق با الزامات خاص
• تحلیل آینده 

    7. عملیاتی

حسابرسی عملیاتی فعالیت‌های سازمان را با اهداف خاص بررسی می کند. حسابرس فرآیند، رویه و سیستم را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. و ارزیابی اثربخشی، کارایی و بهره وری عملیاتی را ارزیابی میکند.

   8. حقوق و دستمزد

حسابرسی حقوق و دستمزد فرآیندهای حقوق و دستمزد و گزارش های یک شرکت را بررسی می کند. این audit خطاها را شناسایی می کند، انطباق را بهبود می‌بخشد و از شرکت در برابر تقلب محافظت می کند. یک حسابرس داخلی یا یک حسابرس مستقل (خارجی) می تواند این audit را انجام دهد.

   9. پزشکی قانونی

این نوع از حسابرسی چون کار حسابرس  مشابه کاری است که پزشکان در موارد مربوط به پزشک قانونی انجام می‌دهند، به اصطلاح به آن audit پزشک قانونی می‌گویند. در این audit، سوابق مالی یک شرکت را برای شناسایی فعالیت های مالی غیرقانونی بررسی می‌کنند. حسابرس (یک حسابدار پزشکی قانونی) به دنبال شواهدی است که ممکن است در دادگاه یا برای حل تعارض بین سهامداران مورد استفاده قرار گیرد.اگر افراد مشکوک به تقلب، سرقت یا عدم دقت (هم مثبت و هم منفی) در سازمان باشند، آنگاه ممکن است یک سازمان به حسابرسی پزشکی قانونی نیاز داشته باشد.

باید بدانید: نرم افزار حسابداری فروشگاهی و نرم افزار پخش مویرگی و پایانه فروشگاهی و نرم افزار حسابداری

حسابرسی چه کاری را انجام می‌دهد؟

رویکردهای حسابرسی می تواند بسیار متفاوت باشد، اما یک audit معمولی را می توان به سه مرحله تقسیم کرد:

1. برنامه ریزی

در طی این مرحله، حسابرس سعی دارد درک نسبتا کاملی از فعالیت سازمانی که می‌خواهند audit آن را انجام دهند به دست می آورند. در این مرحله حسابرسان حوزه‌هایی که ممکن است ریسک بالاتری را داشته باشد، شناسایی می‌کنند. همچنین اهداف، دامنه و رویه‌هایی را قرار است در طی حسابرسی انجام دهند شناسایی می‌کنند. حسابرسان برای آگاهی از انتظارات و درخواست اطلاعات لازم، در ابتدای کار و قبل از شروع audit جلساتی را با مدیران برگزار می‌کنند.

2. کار میدانی 

در طول این مرحله، حسابرسان روش‌های آزمون حسابرسی برنامه ریزی شده خود را اجرا خواهند کرد. این مرحله مستلزم رفتن به محل فیزیکی سازمانی است، که قرار است عملیات audit در آنجا انجام شود. به همین دلیل است که برخی از حسابرسان در طول حرفه خود به طور گسترده سفر می کنند.

3. گزارش نویسی

در طول این مرحله، حسابرس نتایج audit را اغلب در یک گزارش مکتوب پیش‌نویس می‌کند و ممکن است توصیه‌هایی را برای رسیدگی به مسائل ذکر شده ارائه کند. پس از پایان audit، گزارش‌ها اغلب برای مدیران و نهاد نظارتی مربوطه قرار می گیرد.

حتما مطالعه کنید: نرم افزار بهای تمام شده و نرم افزار دریافت و پرداخت و نرم افزار حسابداری بازرگانی

تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟

انواع استانداردهای حسابرسی

استانداردهای حسابرسی، برای آن که کیفیت عملکرد حسابرسان را قابل ارزیابی باشد، تدوین شدن. در سال 1947 انجمن برای نخستین بار حسابداران رسمی آمریکا، استانداردهای audit که ده گانه‏‌‌ بودن را تدوین و ارائه کرد. این استانداردها تا به امروز جهت تطبیق با تغییرات محیط audit، در طی سال‌ها تغییر یافته‌اند. امروزه استانداردهای حسابرسی به سه دسته تقسیم بندی می‌شوند:

 استانداردهای عمومی

در این استاندارد آمده است: این حسابرسی باید توسط شخص یا افرادی انجام شود که از آموزش لازم را دیده و مهارت کافی به عنوان حسابرس را کسب کرده باشند. در تمام حسابرس‌هایی که صورت می‌گیرد، حسابرس یا حسابرسان باید استقلال در نگرش ذهنی خود را حفظ کنند. در اجرای audit و تهیه گزارش باید دقت حرفه ای لازم به کار گرفته شود.

 استانداردهای عملیات (رسیدگی)

در این استانداردها آمده است که عملیات حسابرسی باید برنامه‌ریزی شود. و زمانی که کارکنان وجود دارند، باید بر کار و عملکرد آنها نظارت شود .برای آن که بتوان برنامه ریزی audit را به درستی انجام داد باید نوع، زمان و تعداد آزمونها تعیین گردد تا بتوان شناخت کافی از ساختار کنترل داخلی سازمانی که audit می‌شود کسب کرد.

 استانداردهای گزارشگری

این استاندارد باید هنگام صدور گزارش حسابرسی در مورد صورتهای مالی مشتری اعمال شود. استانداردهای گزارشگری انواع گزارش های audit را که می توان صادر کرد، اعم از گزارش حسابرسی فاقد صلاحیت یا اصلاح شده، مورد بحث قرار می دهد. این استاندارد همچنین شرایطی را که ممکن است حسابرس را وادار به اصلاح نظر خود کند، تعریف و توضیح می دهد.

باید حتما مطالعه کنید: نرم افزار حسابدرای چند ارزی و مالیات چیست؟ و erp چیست؟

سخن پایانی 

 این مقاله سعی کردیم تعریفی در مورد تاریخچه audit، و این که حسابرسی چیست، و انواع آن و همچنین این موضوع که حسابرسان چه کارهایی انجام می‌دهند، بدهیم؛ و همچنین پارمیس در این مقاله تفاوت حسابداری با audit و انوع استانداردهای audit بیان کرد.

سوالات متداول