واقعیت مجازی یا VR چیست؟

آیا چیزی در مورد VR شنیده‌اید؟ همواره یکی از بزرگترین آرزوهای بشر در طول ادوار تاریخی، دستیابی به دنیایی مسحورکننده و جدید بوده است. دقیقاٌ جایی که، خیال تبدیل به واقعیت می‌شود. ولی آیا به ذهنمان خطور می‌کرد که، روزی بتوانیم به دنیایی وارد شویم که از حد تصوراتمان فراتر است؟ وی‌آر، امکان ورود به دنیایی کاملاٌ خودساخته را به ما می‌دهد.

دقیقاٌ جایی که، خیال را می‌توان به حقیقت بدل کرد. از Virtual Reality، تحت عنوان یک دستاورد بزرگ برای انسان یاد می‌شود که، شامل مواردی از جمله کاربردهای هنر و سرگرمی، مهندسی، آموزشی و پزشکی و بازی‌های جذاب و هیجان‌انگیزی می‌گردد. در این نوشته، سعی در بررسی و تحلیل تکنولوژی وی‌آر را برای شما عزیزان داریم تا اطلاعات بیشتری را در رابطه با این فناوری مهم بدست آورید. 

تکنولوژی VR چیست؟ 

وی‌آر، به محیط کامپیوتری گفته می‌شود که، با داشتن اشیاء و صحنه‌هایی خاص در ذهن واقعی جلوه می‌کند. از طریق این تکنولوژی، این حس به کاربر دست می‌دهد که، هر چیز موجود در تصویر وجود خارجی نیز دارد. Virtual Reality را می‌توان به وسیله عینک و هدست مشاهده کرد. از طریق این تکنولوژی، می‌توانید بهترین تجربه عالی را از بازی‌های ویدئویی بدست آورید. به‌طوری که، انگار شما نیز یکی از آن شخصیت‌های موجود در بازی هستید. 

هر چند شکل ظاهری دستگاه‌های virtual reality مشابه لوازم ساخته و کشف شده در سال‌های اخیر هستند، ولی باید بگوییم که، جرقه شروع و استفاده از این فناوری از سال 1950 آغاز شد. از میان اولین دستگاه‌های وی‌آر می‌توان از Sensorama نام برد. دستگاهی که، با داشتن صندلی داخلی متحرک بوده و امکان پخش فیلم‌های سه‌بعدی را دارند. در واقع، این دستگاه، قدرت انتقال تجربه‌ای خاص و منحصربه‌فرد را به تماشاگران می‌دهد. 

ماهیت Virtual Reality بر روی ایجاد کردن تجربه‌ای واقع‌گرایانه تمرکز دارد که، حس تعامل و حضور در محیطی مجازی را به کاربر انتقال می‌دهد. هر یک از کاربران، به کمک تجهیزات این تکنولوژی، همچون سنسور، کنترلر و عینک می‌توانند با عناصر مجازی در فضایی ساختگی ارتباط برقرار کرده و امکان تجربه رویدادهایی مشابه واقعیت را داشته باشند. عملکرد این تکنولوژی، بر طبق واکنش‌های حسی، صداهای سه‌بعدی، شبیه‌سازی فیزیکی و گرافیک رایانه‌ای است. به این ترتیب، حس واقعیت شبیه‌سازی شده به فرد القا می‌شود.

تفاوت واقعیت مجازی VR با واقعیت افزوده AR 

علی‌رغم جالب بودن این تکنولوژی، هنوز هم بسیاری از مردم آشنایی کافی را با مفهوم آن ندارند. بعلاوه، شمار زیادی از افراد واقعیت افزوده یا AR را با آن اشتباه می‌گیرند. اما فرق اصلی بین این دو مورد این است که، وی‌آر دنیایی را پیش روی شما قرار می‌دهد که، به‌وسیله عینک یا هدستی خاص امکان ورود به آن را دارید. اما این دنیا همیشه شبیه فضای اطراف ما نیست. هر چیز قابل مشاهده، قسمتی از محیطی به شمار می‌رود که، به‌وسیله صداها، تصاویر و غیره به صورت مصنوعی درست شده است. 

در مقابل، در واقعیت افزوده، دنیای اطراف ما به چارچوبی با موارد، تصاویر و یا اشیاء قرار گرفته در آن تبدیل می‌گردد. در AR، هر چیز قابل مشاهده در محیطی واقعی بوده و گاهی نیاز به استفاده از هدست نیست. در واقع، تفاوت ذکر شده را می‌توان مهم‌ترین فرق و مرز تمایز بین Virtual Reality و واقعیت افزوده دانست. 

کاربردهای واقعیت مجازی 

به جز ایجاد جنبه‌های سرگرمی فراوان در این نوع از فناوری، می‌توان انتظار کاربردهای جدی‌تری را از آن نیز داشت. مثلاٌ، تکنولوژی وی‌آر، در زمینه آموزش از اهمیت زیادی برخوردار است. تمامی دانش‌آموزان و دانشجویان به کمک این فناوری، امکان حضور در فضاهای مجازی آموزشی را به شکل فعال و تعاملی دارند. از دیگر کاربردهای این تکنولوژی می‌توان به حوزه پزشکی و جهت مطالعه و تمرینی بهتر در حوزه تشخیص انواع بیماری‌ها و جراحی اشاره کرد. دانشجویان پزشکی و پزشکان مختلف، امکان تمرین عمل‌های مجازی را در محیطی مجازی و از طریق تجسم سه‌بعدی کلیه اعضاء بدن بیماران درمان و تشخیص به مراتب بهتر و دقیق‌تری را انجام می‌دهند. 

بعلاوه، Virtual Reality، نقش مؤثری در زمینه بازارایی و تجارت ایفا می‌کند. مشتریان به‌وسیله شبیه‌سازی خدمات و محصولات و همین‌طور ایجاد محیط‌های مجازی تعاملی ارتباط مستقیمی با محصول برقرار کرده و امکان تجربه سطحی جدید از خرید آنلاین را پیدا می‌کنند. حتی شرکت‌ها نیز امکان استفاده از وی‌آر را جهت افزایش کیفیت جلسه‌های ویدئویی و نمایشگاه‌های مجازی را دارند. به این ترتیب، آن‌ها ارتباط به مراتب بهتری را با مشتریان برقرار می‌کنند. 

انواع واقعیت مجازی چیست؟ 

انواع Virtual Reality را می‌توان در سه دسته قرار داد. در ادامه، علاوه بر ذکر نام آن‌ها توضیحات لازم را در رابطه با هر یک می‌دهیم. 

• Non Immersive Simulation یا واقعیت غیر شناور 

متاسفانه، در اکثر مواقع، واقعیت غیر شناور به علت متداول بودن در زندگی روزانه مردم، در ردیف Virtual Reality قرار نمی‌گیرد. در این تکنولوژی منحصربه‌فرد، کاربر در فضایی فیزیکی حاضر بوده و با محیطی مجازی مانند بازی ویدئویی ارتباط برقرار می‌کنند.

از Non Immersive Simulation، تحت عنوان فضای مجازی کامپیوتری یاد می‌شود که، کاربر از طریق آن امکان اطلاع و کنترل محیط فیزیکی خود را به صورت همزمان دارد. از میان نمونه‌های بارز وی‌آر غیر شناور می‌توان از بازی‌های ویدئویی نام برد. 

• Semi Immersive Simulation یا واقعیت نیمه شناور 

کاربرد واقعیت نیمه‌شناور، بیشتر در زمینه آموزش با استفاده از شبیه‌سازی است. مثلاٌ، می‌توان از Semi Immersive Simulation برای آموزش اصول مقدماتی به خلبان‌ها جهت شبیه‌سازی پرواز استفاده کرد. این نوع از Virtual Reality، به سخت‌افزاری دارای صفحه نمایشی بزرگ و همین‌طور لوازم جانبی مختلف مانند جوی‌استیک و هدفون نیاز دارد. دقت داشته باشید که، در واقعیت نیمه‌شناور، انسان از تفاوت بین دنیای واقعی و وی‌آر اطلاع دارد. 

• Fully Immersive Simulation یا واقعیت کاملاٌ شناور 

در واقعیت کاملاٌ شناور، کاربر واقعی نبودن جهان پیرامون خود را فراموش می‌کند. کاربرد Fully Immersive Simulation بیشتر در بازی‌ها و سرگرمی‌ها بوده که برای بکارگیری آن در این زمینه نیاز مبرمی به کامپیوتری با قدرت پردازشی عالی دارید. دقت داشته باشید که، هنوز هم بازی‌های مربوط به این زمینه می‌توانند پیشرفت بیشتری داشته باشند. از میان بهترین و شناخته‌شده‌ترین بازی‌های واقعیت مجازی می‌توان به Half Life Alyx اشاره کرد. 

متاورس و واقعیت مجازی 

از متاروس، تحت عنوان دنیای دیجیتال کاملاٌ تحقق یافته‌ای یاد می‌شود که، فراتر از جهان محل سکونت ماست. واژه Metaverse، از ترکیب meta و universe تشکیل شده که برای نخستین بار در سال 1992 توسط نیل استفنسون در رمانی به نام snow crash بکار برده شد. در سال‌های بعد، ارنست کلاین در رمانی به نام «  Ready Player One» نیز به تحلیل و بررسی بیشتر این موضوع پرداخت. از این اصطلاح، امروزه به انواع دارایی‌ها، محیط‌ها و تجربیات موجود در فضای مجازی گفته می‌شود. 

در صورت داشتن ارزهای دیجیتال، هدست Virtual Reality و یا توکن غیرقابل تعویض متعلق به دنیای متاروس، شما نیز قسمتی از این تجربه عالی و بی‌نظیر محسوب می‌شوید. به باور شماری از اشخاص کاردان و متخصص در حوزه فناوری، در دوران متاورس زندگی مجازی به اندازه واقعیت فیزیکی دنیای ما اهمیت زیادی دارد.

 اما در مقابل، عقیده برخی از کارشناسان این است که، این موضوع می‌تواند خطرات زیادی را برای زندگی انسان‌ها به دنبال داشته باشد. در نتیجه، برای ورود به آن باید حساسیت‌های لازم را به خرج داده و نکاتی مهم را رعایت کرد. در حقیقت، این تکنولوژی باید به شکلی درست و به‌تدریج به زندگی مردم دنیا وارد شود. 

جزئیاتی از ترکیب وی‌آر و پروژه‌های متاورس 

متاورس ایده جدیدی نبوده و رواج زیادی در بین شرکت‌های ارائه دهنده بازی‌های ویدئویی دارد. تا چند دهه، استفاده از این مفهوم جهت ساختن دنیای دیجیتال برای در بازی‌های آنلاین بزرگ چند کاربره رایج بود. دنیایی که، افراد در آن امکان صحبت و ملاقات و همین‌طور دادوستد با یکدیگر را دارند.

در حال حاضر، پروژه‌های مختلفی با جذب کاربران زیاد وجود دارند که جزء بهترین‌ها هستند. در حقیقت، از ترکیب بازی‌های متاورسی و تکنولوژی وی‌آر، دنیای جذابی شکل گرفته است. به طوری‌که، این بازی‌ها تبدیل به بستری مناسب جهت رشد و توسعه استارت‌آپ‌های کریپتونی و پروژه‌ها تبدیل گشته‌اند. 

بازی‌های VR چیست؟ 

از این بازی‌ها، تحت عنوان بازی‌هایی اطلاق می‌شود که، فرصت تجربه Virtual Reality را در اختیار بازیکن قرار می‌دهد. در این نوع از بازی‌ها، فرد بازیکن از طریق دستگاه‌هایی مانند کلاه و کنترلرها، به دنیای تعاملی و سه‌بعدی وارد شده و تجربه بازی در فضای مجازی واقعی را پیدا می‌کند. این تکنولوژی، از بهترین‌ها برای سرگرمی و تفریح به شمار می‌رود. بعلاوه، در دنیای بازی‌های بلاکچینی، عناوینی وجود دارند که، از طریق آن‌ها می‌توان به فضای متاورسی از طریق ابزارهای وی‌آر وارد شد. در اینجا، شماری از این عناوین را به شما معرفی می‌کنیم. 

• اولین مورد، بازی متاورسی High Street بوده که، بازیکنان از طریق آن امکان خرید و فروش املاک مجازی را در شهرهای موجود در وی‌آر را دارند. 
• مورد دوم، بازی Booktopia است که، دنیایی متاورسی را به تصویر می‌کشد. این دنیا از برجی بسیار بلند ساخته شده و هر یک از کاربران امکان سیاحت در طبقات مختلف آن و همین‌طور تعامل با دیگر بازیکنان را دارند. 
• مورد سوم، بازی Somnium Space بوده که بازیکنان در آن می‌توانند در دنیاهای مجازی تهیه شده به‌وسیله دیگر کاربران کاوش کرده و با داشتن تعامل با آن‌ها به خرید املاک مجازی و ساختمان‌های مختلفی کنند. 
• مورد چهارم، بازی Decentral And بوده که، به عنوان یک جهان متاورسی و مطابق با استانداردهای بلاکچین اتریوم تهیه و در دسترس قرار گرفته است. در این بازی هیجان‌انگیز، هر بازیکن امکان کاوش در دنیای مجازی دی سنتر الند را داشته و از طریق برقراری ارتباط با آن‌ها اقدامات لازم را برای خرید اشیاء و املاکی دیجیتال انجام می‌دهد. 

البته، باید اشاره کنیم که، جهت بهره‌مندی هر چه بیشتر و بهتر از کلیه امکانات Virtual Reality و بازی‌های متاورسی به ابزارهایی جهت ملموس‌تر کردن این تجربه نیاز مبرمی دارید. 

دنیای تکنولوژی وی‌آر، بستری امن برای رمز ارزها 

شرکت‌های فناوری، سعی در فروش دستگاه‌هایی را دارند که، فرصت وارد شدن به دنیای مجازی و کنترل کردن تجربیات مختلف را در اختیار مصرف کننده‌ها قرار می‌دهند. بعلاوه، ایجاد امکانات و قابلیت‌هایی نوین برای متاورس، با ارائه جذابیت‌هایی تازه همراه است که، هر چند وقت یکبار شاهد به وجود آمدن آن در هر صنعتی هستیم. 

هیجان مارک زاکربرگ، خیر، کارآفرین، برنامه‌نویس و نابغه اهل آمریکا در رابطه با متاورس آنقدر زیاد است که، اسم مجموعه خود را از فیس‌بوک به متا تغییر داد. شرکت گوگل، از سال‌ها قبل مشغول کار بر روی تکنولوژی مرتبط با متاروس است. اپل نیز به عنوان یکی از مشهورترین برندهای موبایل در دنیا، سعی در تولید و عرضه دستگاه‌های جدید دارای ارتباط و هماهنگی بهتر با دنیای متاروس دارد. مایکروسافت نیز در جریان ارائه هدستی به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای دولتی، به دنبال ایجاد چرخشی بسیار قوی جهت رفتن به سوی متاورس است. 

تصور آینده جهان با تکنولوژی VR و متاروس 

آینده تکنولوژی و متاروس به شکلی است که، حتی زمانی که در خیابان راه می‌روید هم امکان بررسی آخرین امتیازات ورزشی را از نمایشگر دیجیتالی که ظاهراٌ جلوی رویتان شناور است را دارید. حتی شاید باور نکنید اما، به صورت مجازی می‌توانید با افراد در کافه‌ای نشسته و ملاقاتی داشته باشید. تمامی این موارد، را می‌توان ترکیبی از دنیای متاورس و Virtual Reality در نظر گرفت که، به همین راحتی وارد زندگی اجتماعی و روزمره مردم می‌شوند. 

چالش‌های واقعیت مجازی

علی‌رغم جذاب بودن Virtual Reality، معایب نیز دارد. از میان این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• هزینه بالا 

خرید و استفاده از کلیه سیستم‌های Virtual Reality، برای مردم مقرون‌به‌صرفه نبوده و برای تهیه آن‌ها باید مبلغ زیادی را پرداخت کرد. 

• احتمال اعتیاد کاربر 

متاسفانه، امکان اعتیاد به این تکنولوژی، از طریق پلتفرم‌های سوشال مدیا و بازی برای کاربران وجود دارد. از طرفی، به دلیل امکان انتخاب هویت‌هایی مختلف برای افراد این موضوع می‌تواند زمینه ایجاد مسائل بیولوژیکی، اجتماعی و روانی را برای افراد فراهم کرده و بسیار اعتیاد آور باشد. 

• ناتوانی در برقراری ارتباطات اجتماعی در دنیای واقعی 

در صورت تکیه به ارتباطات مجازی به جای تعاملات اجتماعی، به مراتب احساس جدایی و افسردگی از افراد و جامعه به شما دست می‌دهد که این موضوع می‌توان بسیار خطرناک و عذاب‌آور باشد. 

آینده VR در تجارت و کسب‌وکارها  

هر یک از کسب‌وکارها، از طریق ترکیب کردن فناوری‌های مختلف امکان ارائه خدماتی متمایز از دیگران را دارند. زیرا، مشتریان معمولاٌ استقبال خوبی از نوآوری‌ها می‌کنند. این موضوع، در صنعت خرید و فروش بیشتر خود را نشان می‌دهد. در صورت استفاده صاحبان کسب‌وکارها و خرده‌فروشان از وی‌آر، انجام تحقیقات و برنامه‌ریزی‌های لازم برای جذب مشتری به مراتب آسان‌تر است. این تکنولوژی، از طریق به‌روز نگه‌داشتن روندها و الگوهای فعلی همچون تجارت الکترونیک سه‌بعدی، به ارائه مزیت رقابتی قوی به شرکت‌ها می‌پردازد. 

جمع‌بندی

در حال حاضر، مردم استقبال خوبی از وی‌آر به عمل آورده‌اند. اما با این حال، امکان ارائه نظراتی در رابطه با آینده آن وجود ندارد. هر چند، به نظر امکان موفقیت این تکنولوژی خاص و منحصربه‌فرد فراهم است. چرا که، در طول سال‌های اخیر دستاوردهای خوبی را در این رابطه کسب کرده و شاهد افزایش کیفیت هر چه بیشتر محصولات مرتبط با Virtual Reality نیز بوده‌ایم. 

سوالات متداول

واقعیت مجازی یا VR چیست؟

وی‌آر، به محیط کامپیوتری گفته می‌شود که، با داشتن اشیاء و صحنه‌هایی خاص در ذهن واقعی جلوه می‌کند. از طریق این تکنولوژی، این حس به کاربر دست می‌دهد که، هر چیز موجود در تصویر وجود خارجی نیز دارد. Virtual Reality را می‌توان به وسیله عینک و هدست مشاهده کرد.

از واقعیت مجازی در چه زمینه‌ای استفاده می‌شود؟

به جز ایجاد جنبه‌های سرگرمی فراوان در این نوع از فناوری، می‌توان انتظار کاربردهای جدی‌تری را از آن نیز داشت. مثلاٌ، تکنولوژی VR، در زمینه آموزش از اهمیت زیادی برخوردار است. تمامی دانش‌آموزان و دانشجویان به کمک این فناوری، امکان حضور در فضاهای مجازی آموزشی را به شکل فعال و تعاملی دارند. از دیگر کاربردهای این تکنولوژی می‌توان به حوزه پزشکی و جهت مطالعه و تمرینی بهتر در حوزه تشخیص انواع بیماری‌ها و جراحی اشاره کرد.