اقتصاد خرد چیست؟
- خرداد 2, 1402
نرم افزار حسابداری » اقتصاد خرد چیست؟
فهرست مطالب
اقتصاد خرد نه تنها شاخهای از علم اقتصاد است بلکه آن را به عنوان علمی اجتماعی نیز میشناسند در این علم انگیزه و رفتار تصمیم گیرندگان در اقتصاد مانند افراد، خانوارها و شرکتها را در نظر میگیرند این علم نشان میدهد که چرا برخی از کالاها ارزش بیشتری نسبت به کالای دیگر دارند و چگونه کسب و کارها به تولید و توزیع خدمات و کالا میپردازند. پارمیس در این مقاله سعی دارد توضیح جامعی در مورد اقتصاد خرد بدهد.
مفهوم اقتصاد خرد What is microeconomics
اقتصاد خرد از جمله مطالعه اصل و مهمی انجام میدهد آن است که افراد چه پاسخی به تغییر قیمتها یا تغییر در روشهای تولید میدهند. در این علم گروههایی که معمولا مورد بررسی قرار میگیرند خریداران، فروشندگان و صاحبان کسب و کار هستند. گروههای تقاضا کننده با توجه به انگیزه و تصمیمشان در مورد خرید کالا و خدمات و همچنین گروههای تولید کننده با استفاده از قیمت فروش و نرخ بهره که در بازار است، هماهنگی بین عرضه و تقاضا را شکل میدهند.
کاربرد اقتصاد خرد چیست؟
اقتصاد خرد دارای الگوها و مدلهایی است که که رفتار تولید کننده و عرضه کننده را توضیح میدهد برای مثال اگر تولیدکننده خودرو مانند سایپا قیمت ماشینهای خود را افزایش دهد تمایل مصرف کننده برای خرید ماشین کمتر میشود. یا اگر معدن مس سرچشمه در رفسنجان فرو بریزد قیمت مس افزایش مییابد. زیرا عرضه کاهش خواهد یافت. اقتصاد خرد همچنین میتواند توضیح دهد که اگر دستمزد کارگران افزایش یابد شرکتها تمایل کمتری به جذب کارمند دارند و ممکن است برخی از کارمندان را اخراج کنند. بنابراین اقتصاد خرد به دنبال آن است که به افراد، شرکتها، کارخانهها و کسب وکارها بهترین و سودمندترین الگوهای عرضه و تقاضا را ارائه دهد.
هنگامی که اقتصاد خرد را مطالعه میکنیم، در مییابیم که چگونه قیمت کالا و خدمات بر تصمیمات و رفتارهای مصرف کننده که به آن تقاضا میگویند، تاثیرگذار است، و با توجه به تقاضایی که وجود دارد عرضه صورت خواهد گرفت. از دیگر مطالعاتی که اقتصاد خرد انجام میدهد این است که به بررسی مسائلی مانند دلیل تصمیمگیری خانوادهها درباره کالاها و خدماتی که میخواهند خریداری کنند و مبلغی که میخواهند پسانداز کنند، میپردازد.
مطالب بیشتر: برنامه حسابداری و نرم افزار حقوق و دستمزد و نرم افزار تولیدی
روش قیمت گذاری در اقتصاد خرد The price mechanism
بیشتر مطالعات اقتصاد خرد به تجزیه و تحلیل چگونگی تعیین قیمتها در بازارها اختصاص دارد. بازار به هر سیستمی گفته میشود که از طریق آن تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در کنار هم قرار میگیرند. در اقتصادهای اولیه معیشتی، بازارها معمولاً مکانهای فیزیکی بودند که مردم برای تجارت دور هم جمع میشدند. در سیستمهای اقتصادی پیچیدهتر، بازارها به ملاقات انسانها با یکدیگر وابسته نیستند، بنابراین بسیاری از بازارها امروزه زمانی به وجود میآیند که تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به طور مستقیم کمتر گرد هم میآیند، و از پست و اینترنت برای معاملات خود استفاده میکنند.
تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به ترتیب ایجاد کننده عرضه و تقاضا هستند و این تعامل آنها در بازار است که مکانیسم قیمت را ایجاد میکند. این تعامل که به اصطلاح به آن “دست نامرئی (invisible hand)” نیز گفته میشود هدایت کننده مصرف کنندگان و تولید کنندگان میباشد.
بازارها برای تولید کالاها و خدمات مورد نیاز برای زندگی روزمره ضروری هستند. حتی اگر فردی بتواند تمام مواد غذایی مورد نیاز برای زنده ماندن را تولید کند، آن فرد همچنان به لباس، سرپناه و سایر ملزومات نیاز دارد. بنابراین، از زمانهای بسیار اولیه، جوامع یاد گرفتند که از مبادله سود خواهند برد. خام ترین شکل مبادله، مبادله پایاپای بود، اما تکامل پول به عنوان وسیله مبادله و واحد حساب، توسعه این فرآیند را سریعتر کرد.
بیشتر بخوانید: نرم افزار انبار و نرم افزار CRM و نرم افزار پخش مویرگی
اما چگونه مردم میتوانند بدانند که برای کالاها و خدمات چه چیزی میتوانند دریافت کنند یا چه چیزی باید پرداخت کنند؟ قبل از هر گونه فکر رسمی در این مورد، تاجران به زودی متوجه شدند که اگر قیمتهای خود را خیلی پایین بیاورند، به زودی موجودی آنها تمام میشود، در حالی که اگر قیمتهای خود را خیلی بالا تعیین کنند، آنچه را که تولید کرده بودند، نمیفروشند. در بازارهای فیزیکی اغلب دانش کاملی وجود دارد، زیرا معاملهگران میتوانند به سادگی با قدم زدن در اطراف غرفهها، قیمتهای کسانی را که کالاها و خدمات مشابهی برای تجارت دارند، بررسی کنند. هنگامی که بازارها دورتر شدند، آگاهی کمتر از قیمت ها اجتناب ناپذیر بود و این روند کمتر قطعی شد.
آلفرد مارشال، که اصول اقتصاد او در سال 1890 منتشر شد، با این حال، بسیاری از مطالبی که امروز در مورد عرضه و تقاضا، کشش، درآمدها و هزینهها و مطلوبیت نهایی میدانیم، بر اساس افکار مارشال است. مارشال پایهای را ارائه کرد که بر اساس آن تحلیل رسمی عرضه و تقاضا و در نتیجه تعیین قیمتها در بازارها را میتوان ایجاد کرد.
تقاضا چیست؟ What Is Demand
تقاضا توسط نیازهای مصرف کنندگان ایجاد میشود؛ برخی از کالا و خدمات جزء نیازهای اولیه مصرفکنندگان است اما برخی از محصولات و خدمات به سلیقه مصرفکننده مربوط است و میزان تقاضای آن در جاهای مختلف متفاوت است.
سطح تقاضا برای یک کالا یا خدمات توسط عوامل مختلفی تعیین می شود، از جمله:
- قیمت کالا یا خدمات
- قیمت سایر کالاها و خدمات، به ویژه جایگزینها و مکملها
- درآمد
- سلیقه و ترجیحات
- انتظارات
هنگامی که قیمت افزایش مییابد، مقدار تقاضا کاهش مییابد. این اتفاق برای اکثر انواع کالاها، به استثنا برخی موارد عجیب و غریب، رخ میدهد که به آنها “کالاهای گیفن(Giffen Goods)” میگویند، در واقع با افزایش قیمت این کالاها تقاضا افزایش مییابد. به عنوان مثال، هنگامی که قیمت برنج در برخی از مناطق چین افزایش مییابد، برنج بیشتری خریداری میشود، زیرا درآمد کافی برای برخی از مصرفکنندگان برای خرید مواد غذایی با ارزش بالاتر باقی نمیماند. اما این موارد بسیار کم میباشد و در اکثر موارد با افزایش قیمت کالا تقاضا کم میشود که در شکل زیر آمده است.
باید مطالعه کنید: نرم افزار فروشگاهی و پایانه فروشگاهی و نرم افزار بهای تمام شده
نمودار تقاضا بر اساس قیمت کالا – تمامی متغییرهای دیگر ثابت فرض شده است
Price = قیمت کالا quantity demanded = مقدار تقاضا
اگر فرض کنیم که متغیرهای دیگر (مانند نرخ درآمد و مالیات و غیره) ثابت هستند، چه اتفاقی میافتد؟ افزایش درآمد اغلب باعث افزایش تقاضا برای یک کالا یا خدمت میشود و این امر کل منحنی را از مبدا دور میکند. به همین ترتیب، کاهش قیمت کالای جایگزین، منحنی تقاضا را به سمت مبدأ حرکت میدهد، زیرا کالای مورد نظر برای مصرفکننده جذابیت کمتری خواهد داشت. اما به یاد داشته باشیم که رفتار اقتصادی مبتنی بر تصمیمات انسانی است و بنابراین ما هرگز نمیتوانیم به طور کامل پیشبینی کنیم که مردم چگونه عمل خواهند کرد. به عنوان مثال، برخی از مواد غذایی بسیار اساسی با افزایش درآمد و زمانی که مصرف کنندگان متوجه شوند که دیگر مجبور نیستند با رژیمهای غذایی اولیه زندگی کنند، محبوبیت کمتری پیدا میکنند.
عرضه چیست؟ What Is Supply
منظور از عرضه، مقدار کالا و خدماتی است که توسط تولیدکنندگان به بازار عرضه می شود. همانطور که می توانیم رابطه بین مقدار تقاضا و قیمت را ترسیم کنیم، می توانیم رابطه بین مقدار عرضه شده و قیمت را نیز در نظر بگیریم. به طور کلی، تامین کنندگان آماده خواهند بود تا هر چیزی که قیمت بالاتری داشته باشند، بیشتر تولید کنند. بنابراین، همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، منحنی عرضه، زمانی که سایر تاثیرات را ثابت نگه می داریم، به سمت بالا متمایل می شود.
نمودار تقاضا بر اساس قیمت کالا – تمامی متغییرهای دیگر ثابت فرض شده است.
Price = قیمت کالا quantity demanded = مقدار تقاضا
عوامل تعیین کننده عرضه عبارتند از:
- قیمت
- قیمت سایر کالاها و خدمات
- درآمدهای نسبی و هزینههای ساخت کالا یا خدمات
- اهداف تولیدکنندگان و انتظارات آتی آنها
- فن آوری
به طور کلی، یک شرکت زمانی سود را به حداکثر میرساند که درآمد نهایی آن یعنی درآمد حاصل از فروش یک واحد تولید اضافی با هزینه نهایی آن یعنی هزینه تولید آن یک واحد تولید اضافی برابر شود. با این حال، یک شرکت ممکن است تا زمانی که درآمد نهایی از میانگین هزینههای متغیر آن فراتر رود، به تولید خود ادامه دهد، زیرا با انجام این کار، در پوشش هزینههای ثابت خود مشارکت خواهد داشت. با توجه به منطقی که قبلاً اعمال شد، حرکت در امتداد منحنی عرضه با تغییر قیمت ایجاد میشود، اما حرکت کل منحنی توسط عاملی غیر از قیمت ایجاد میشود.
کشش Elasticity
مفهوم کشش به این موضوع میپردازد که مقدار تقاضا برای کالا و یا مقدار عرضه آن به تغییر قیمت مربوط میشود. اگر یک تغییر کوچک در قیمت باعث تغییر عظیم در مقدار تقاضا شود، گفته میشود کشش قیمتی تقاضا بسیار زیاد است. برعکس، اگر تغییر قیمت تأثیر کمی بر مقدار تقاضا داشته باشد یا هیچ تأثیری نداشته باشد، تقاضا دارای کشش نیست. واضح است که این موضوع برای تولیدکنندگان بسیار مهم است، زیرا باید اثرات بالقوه استراتژیهای قیمت گذاری خود را در طول زمان تخمین بزنند. همچنین برای دولت که باید نرخ مالیات بر فروش کالاها و خدمات را تعیین کنند، این موضوع بسیار مهم است. البته باید یادآوری کرد که موضوع کشش عرضه و تقاضا در مورد کالاهای لوکس و نیز خدمات و کالاهایی که به تعداد کم عرضه میشود فرق دارد.
تعادل قیمت Equilibrium Price
با فرض ثابت بودن همه عوامل تعیین کننده عرضه و تقاضا به جز قیمت، یک شرکت در جایی تولید میکند که منحنی عرضه منحنی تقاضا را قطع کند. طبق تعریف، این نقطهای است که در آن مقدار عرضه شده با مقدار تقاضا برابر است. در نمودار زیر این نقطه مشخص است.
باید بخوانید: نرم افزار دریافت و پرداخت و نرم افزار بازرگانی و نرم افزار حسابداری رایگان
D = تقاضا s = عرضه Quantity = مقدار کالا price = قیمت کالا
قیمت کالا در نقطه A که منحنی های عرضه و تقاضا هم دیگر را قطع کردهاند، تعیین میشود. اگر قیمت بالاتر از قیمت تعادلی تعیین شود، این امر منجر به بیشتر شدن مقدار عرضه شده و در نتیجه از مقدار تقاضا کم میشود. بنابراین شرکت برای تسویه موجودی خود نیاز به کاهش قیمت دارد. برعکس، اگر قیمت کمتر از قیمت تعادلی تعیین شود، این کم بودن قیمت کالا باعث میشود تقاضا افزایش یابد و مازاد تقاضا به وجود میآید، و تنها راه رفع آن افزایش قیمت است.
مداخله در بازار Market intervention
در نظامهای سرمایه داری، اجازه دادن به بازارها برای فعالیت آزاد امری مطلوب تلقی میشود، اما عموماً پذیرفته شده است که نمیتوان به نیروهای بازار اجازه داد برای همه کالاها و خدمات مورد نیاز جامعه عمل کنند. برخی از کالاها و خدمات «کالاها و خدمات عمومی» هستند، به این معنی که تنها با مداخله میتوان آنها را به اندازه کافی ارائه کرد. اینها شامل قانون و نظم و ارتش است. به همین دلیل، دولت یا سازمانهای فرا ملی ممکن است سیستمهایی را معرفی و نگهداری کنند که از تولید چنین کالاها و خدماتی اطمینان حاصل کنند و ممکن است قیمتها را بالاتر یا پایینتر از قیمت تعادلی تعیین کنند.
گاهی اوقات حداکثر قیمت برای حمایت از مصرف کنندگان اعمال میشود. این منجر به وضعیتی میشود که در آن مقدار تقاضا از مقدار عرضه شده بیشتر خواهد شد، مشروط بر اینکه حداکثر قیمت کمتر از قیمت تعادلی باشد. نمونههای زیادی در زندگی واقعی وجود دارد. در طول جنگ جهانی دوم، دولت بریتانیا برای آن که اطمینان حاصل کند که خانوادهها میتوانند کالاهای کافی مانند نان، کره و بنزین را به دست آورند، در بازار این کالاها مداخله کرد؛ اما یکی از پیامدهای این امر آن است، که تقاضای مازاد در سیستم وجود داشت و این منجر به توسعه بازار غیرقانونی شد.
گاهی اوقات حداقل قیمت برای حمایت از تولیدکنندگان اعمال میشود. در اینجا، مقدار عرضه شده از مقدار تقاضا بیشتر خواهد شد، مشروط بر اینکه حداقل قیمت در سطحی بالاتر از قیمت تعادلی قرار گیرد. تأثیر مداخله در سیستم قیمت نباید در همه موارد نامطلوب تلقی شود. با این حال، یکی از کمک هایی که تحلیل اقتصاد خرد انجام میدهد این است که به ما میآموزد که چنین مداخلاتی عواقبی خواهد داشت و جامعه باید آن پیامدها را مدیریت کند.
بیشتر بدانید: صندوق فروشگاهی و نرم افزار حسابدرای چند ارزی و نرم افزار باشگاه مشتریان
تئوری بنگاه اقتصادی Theory of the firm
نظریه بنگاه اقتصادی یکی از شاخههای اقتصاد خرد است که در این نظریه روشهای رقابتی مختلفی را بررسی میکند که در بازار وجود دارد.
رقابت کامل Perfect competition
بازار کاملاً رقابتی بازاری است که در آن:
- شرکتهای زیادی وجود دارند که کالاها یا خدمات همگن تولید میکنند.
- هیچ مانعی برای ورود به بازار یا خروج از بازار وجود ندارد.
- هم تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان شناخت کاملی از بازار دارند.
در چنین شرایطی، قیمت و سطح تولید همیشه به سمت تعادل میرود، زیرا هر تولیدکنندهای که قیمتی بالاتر از تعادل تعیین کند، اصلاً چیزی نمیفروشد و هر تولیدکنندهای که قیمتی زیر تعادل تعیین کند، 100 درصد سهم بازار را به دست میآورد. همانطور که این شرایط نشان میدهد، نمونههای کمی از بازارهای کاملاً رقابتی در زندگی واقعی وجود دارد. با این حال، برخی از بازارهای مالی به این مدل افراطی نزدیک میشوند و شکی نیست که در برخی زمینههای تجاری، توسعه اینترنت به عنوان یک پلتفرم معاملاتی، بازارهای برخی محصولات را تا حدی رقابتی کردهاند.
حتما مطالعه کنید: نرم افزار سازمان همراه و شناسه یکتای حافظه مالیاتی و مهر سازمانی CSR
انحصار Monopoly
انحصار زمانی به وجود میآید که تنها یک تولید کننده در بازار وجود داشته باشد. برخلاف رقابت کامل، انحصار در بازار میتوان در زندگی واقعی دید به خصوص کسانی که در ایران زندگی میکنند. در این بازار تولیدکننده حق قانونی دارد که تنها تولیدکننده باشد، یا ممکن است تولیدکننده شرکتی باشد که متعلق به خود دولت است. یک انحصار از این امتیاز برخوردار است که میتواند قیمت خود را در بازار ایجاد کند، که میتواند منجر به چیزی شود که اقتصاد دانان آن را «سودهای فوق طبیعی» مینامند. به همین دلیل، انحصارها معمولاً تحت کنترل دولت ایجاد میشوند.
انحصار چند جانبه Oligopoly
انحصارطلبی زمانی به وجود میآید که تولیدکنندگان کمی وجود داشته باشند که نفوذ قابل توجهی در بازار داشته باشند. از آنجایی که تولیدکنندگان کمی وجود دارند، احتمالاً دانش بالایی در مورد اقدامات رقبای خود دارند و باید بتوانند پاسخها را به تغییرات در استراتژیهای خود پیشبینی کنند. حداقل تعداد شرکتها در یک انحصاری دو شرکت است و این شکل خاص از انحصارطلبی، دوپولی نامیده میشود.
رقابت انحصاری Monopolistic competition
رقابت انحصاری در بازارهایی به وجود می آید که تولیدکنندگان زیادی در آن حضور دارند، اما آنها تمایل دارند از تمایز محصول استفاده کنند تا خود را از سایر تولیدکنندگان در بازار متمایز کنند. بنابراین، اگرچه ممکن است محصولات آنها بسیار شبیه باشند، اما توانایی آنها در تمایز به این معنی است که آنها میتوانند بدون توجه به اقدامات رقبا، در کوتاه مدت به عنوان انحصار عمل کنند. برای اینکه رقابت انحصاری وجود داشته باشد، مصرف کنندگان باید تفاوتهای موجود در محصولات فروخته شده توسط شرکتها را بدانند و یا درک کنند. موانع کمتری برای ورود یا خروج نسبت به بازارهای انحصاری وجود دارد. برای مثال شرکت اپل از جمله شرکتهایی است که به دلیل محصولات ویژهای که تولید میکند، با وجود آن که تعداد زیادی محصولات مشابه در بازار وجود دارد اما شرکت اپل بدون توجه به محصولات مشابه قیمتگذاری میکنند.
مطلب پیشنهادی: نحوه دریافت گواهی دیجیتال (CSR) و نحوه دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی و نرم افزار حسابداری شخصی
سخن پایانی
پارمیس در این مقاله سعی داشت تا اقتصاد خرد، کاربرد اقتصاد خرد در اقتصاد یک کشور و عوامل تاثیرگذار بر آن که شامل تقاضا و عرضه میباشد و همچنین تئوری بنگاه اقتصادی را توضیح دهد.
سوالات متداول
اقتصاد خرد از جمله مطالعه اصل و مهمی انجام میدهد آن است که افراد چه پاسخی به تغییر قیمتها یا تغییر در روشهای تولید میدهند. در این علم گروهایی که معمولا مورد بررسی قرار میگیرند خریداران، فروشندگان و صاحبان کسب و کار هستند.
مفهوم کشش به این معناست که مقدار تقاضا با مقدار عرضه کالا به تغییر قیمت مربوط می شود. اگر یک تغییر کوچک در قیمت باعث تغییر عظیم در مقدار تقاضا شود، گفته میشود کشش قیمتی تقاضا بسیار زیاد است. برعکس، اگر تغییر قیمت تأثیر کمی بر مقدار تقاضا داشته باشد یا هیچ تأثیری نداشته باشد، تقاضا دارای کشش نیست.اقتصاد خرد چیست؟
کشش عرضه و تقاضا به چه معناست؟