تعریف سود چیست؟

یک مدیر برای تصمیم گیری های آتی خود در جهت رشد کسب وکار به اطلاعات مختلفی ازجمله اطلاعات بازار، اطلاعات حسابداری و جریان های نقدی عملیاتی آتی نیاز دارد. سیستم حسابداری اطلاعات لازم برای این گونه تصمیم گیری ها را در اختیار مدیران قرار می دهد. با توجه به اینکه تصمیمات بهینه براساس اطلاعات با کیفیت اتخاذ می شوند، در حسابداری انواع مختلفی از گزارش ها بر اساس اطلاعات ثبت شده در نرم افزار حسابداری برای شفافیت بیشتر از عملکرد شرکت ارائه می شود. آیا می دانید تعریف سود چیست؟

در این بین سود را می توان یکی از اطلاعات مهم در تصمیمات اقتصادی دانست. تعریف سود چیست؟ سود به عنوان ابزار سنجش اثربخشی مدیریت و نیز معیاری برای ارزیابی و پیش بینی تصمیم گیری ها در کسب وکارها مورد توجه مدیران و سرمایه گذاران و تحلیل گران قرار گرفته است.

البته مفهوم سود بسته به دیدگاه های مختلف می تواند متفاوت باشد. تعریف سود چیست؟ سود حسابداری با سود مورد استفاده توسط اقتصاددانان مفهومی متفاوت دارد. در اقتصاد از سود به عنوان ابزاری برای تحلیل رفتار اقتصادی افراد استفاده می شود، درحالیکه سود حسابداری صرفاً برای اندازه گیری نتایج حاصل از همین رفتارها به کار می رود.

تعریف سود

باید در تعریف سود چیست؟ بگوییم سود را می توان منفعت مالی به دست آمده از یک فعالیت تجاری، البته بعد از کسر تمام هزینه های انجام شده در طول دوره مالی تعریف نمود. سود حاصل از فعالیت تجاری متعلق به صاحبان آن کسب و کار است و تصمیم گیری برای تخصیص این سود به عهده آنها است.

به خاطر داشته باشید که در محاسبه سود برای یک دوره مالی باید تمام هزینه های مربوط به آن دوره در نظر گرفته شود، چه این هزینه ها پرداخت شده باشند و چه پرداخت آنها به دوره مالی بعدی موکول شده باشد.

آنچه در حسابداری به عنوان تعریف سود چیست؟ گزارش می شود، یعنی همان اختلاف بین درآمدهای حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات با تمام هزینه های انجام شده در طول دوره را می توان به سه نوع سود عملیاتی، سود ناخالص و سود خالص تقسیم نمود.

سود ناخالص = میزان فروش – هزینه تمام شده کالا

سود عملیاتی = سود ناخالص – هزینه های عملیاتی – هزینه های استهلاک

سود خالص = سود عملیاتی – هزینه های غیرعملیاتی + درآمدهای غیرعملیاتی – مالیات

سود حسابداری چیست؟

تعریف سود چیست؟ سود حسابداری عایدی کل یک کسب و کار حاصل از فعالیت های تجاری است که براساس استانداردهای حسابداری محاسبه می شود.

سود محاسبه شده در حسابداری از عناصر اصلی صورت های مالی است که از ابتدا مورد توجه بوده است. در صورت سود و زیان انواع مختلف سود محاسبه می شود که انواع سود براساس نوع هزینه هایی که از درآمدها کسر می شود، تعیین می شود.

باید در تعریف سود چیست؟ بگوییم هزینه هایی مانند هزینه حقوق و دستمزد، هزینه موجودی مورد در انبار، هزینه خرید و تامین مواد اولیه مورد نیاز، هزینه حمل و نقل محصولات و کالاها، هزینه های مربوط به بازاریابی و فروش و درنهایت هزینه های تولید و سربار را باید در محاسبه سود حسابداری در نظر گرفت.

با توجه به اینکه در محاسبه سود حسابداری محدودیت هایی وجود دارد، برخی معتقد هستند که سود اقتصادی در برخی موارد در مقایسه با سود حسابداری شاخص مناسب تری است.

مطالعه بیشتر : حسابداری صنعتی

تعریف سود اقتصادی

لازم است در ادامه تعریف سود چیست؟ بگوییم سود اقتصادی یک روش دیگر برای محاسبه سود است که اقتصاددانان از این روش استفاده می کنند. در سود اقتصادی علاوه بر در نظر داشتن هزینه های عملیاتی، هزینه های ضمنی نیز محاسبه می شوند.

سود اقتصادی را می توان در قالب یک مثال تعریف نمود. فرض کنید فردی برای راه اندازی کسب وکار خود 100 میلیون تومان هزینه می کند و بعد از دوره مالی مشخص شده به 130 میلیون تومان درآمد می رسد. در سود حسابداری می توان گفت این فرد 30 میلیون تومان سود از این دوره مالی کسب کرده است.

لازم است در ادامه مقاله تعریف سود چیست؟ بگوییم در محاسبه سود اقتصادی موارد دیگری نیز در نظر گرفته می شوند. به عنوان مثال اگر این فرد به عنوان یک کارمند در شرکتی مشغول به کار می شد می توانست در همین دوره مالی حدود 50 میلیون تومان درآمد داشته باشد. پس به عنوان هزینه فرصت در این بازه زمانی 50 میلیون تومان ضرر کرده است.

همچنین اگر خود فرد مالک دفتری باشد که برای کسب وکار خود در نظر گرفته است، در این دوره مالی امکان اجاره دادن دفتر و دریافت اجاره بها را از دست داده است. بنابراین در محاسبه سود اقتصادی مبلغ اجاره بها را نیز به عنوان هزینه های فرد در نظر می گیرند.

با جمع تمام هزینه ها و کسر آن از درآمد فرد می توان سود اقتصادی را محاسبه نمود. در این مثال فرد با راه اندازی کسب وکار خود و در نظر گرفتن این هزینه ها سود اقتصادی نخواهد داشت.

به عنوان توضیح تکمیلی در ادامه مقاله تعریف سود چیست؟ باید اشاره کنیم که سود اقتصادی بیشتر برای ارزیابی اقدامات جایگزینی است که می توان انجام داد، درنتیجه از سود اقتصادی برای اتخاذ تصمیمات بهتر می توان کمک گرفت. اما سود حسابداری آنچه را که در جریان کسب وکار اتفاق افتاده است را محاسبه و گزارش می دهد. در ادبیات حسابداری در کنار تعریف و محاسبه سود حسابداری، موضوع مدیریت سود نیز مطرح می شود.

مدیریت سود

همان طور که در تعریف سود چیست؟ گفته شد صورت های مالی اطلاعاتی در رابطه با وضعیت و عملکرد مالی شرکت ارائه می دهند که سود یکی از مهم ترین اجزاء در صورت های مالی است. اطلاعات حاصل از صورت های مالی به تصمیم گیرندگان کمک می کند تا متناسب با وضعیت واقعی شرکت تصمیم های لازم را اتخاذ نمایند. درنتیجه بحث مدیریت سود مطرح می شود.

در ادبیات حسابداری تعاریف مختلفی برای مدیریت سود مطرح شده است که می توان ادعا کرد ارائه یک تعریف مناسب به شناخت اهداف و انگیزه های مدیریت سود بستگی دارد. در یک تعریف کلی می توان مدیریت سود را اینگونه تعریف کرد:
مدیریت سود به عنوان گزارش نادرست از سطح عملکرد اقتصادی شرکت توسط افراد درون سازمانی تعریف می شود که هدف از این کار گمراه کردن ذینفعان و دست اندرکاران بازار سرمایه است.

در ادامه مقاله تعریف سود چیست؟ باید گفت آغاز موضوع مدیریت سود در حسابداری به وقوع انقلاب صنعتی و کاهش بهای تمام شده کالاها و محصولات مربوط می شود. صاحبان سرمایه در این دوران تصمیم گرفتند برای تشویق مدیران شرکت های خود به ارائه کار بهتر، بخشی از حقوق آنها را به عنوان پاداش یعنی اختصاص درصد مشخصی از سود سهام پرداخت نمایند.

همین امر منجر شد مدیران برای کسب حداکثر سود شرکت و درنتیجه دریافت مزایای بیشتر از سرمایه گذاران، از ضعف های موجود در اصول حسابداری استفاده کرده و سود سال های مختلف شرکت را دستکاری کنند تا بتوانند سود مد نظر را در صورت های مالی گزارش کنند.

مدیریت سود بدون در نظر گرفتن انگیزه انجام آن به دو روش قابل اجرا شدن است. در روش اول مدیر می تواند سود را از طریق اقلام تعهدی اختیاری تغییر دهد.

در روش دوم نیز که مدیریت سود واقعی نامیده می شود، مدیر می تواند فعالیت های واقعی را برای مدیریت سود تغییر دهد. در مدیریت سود واقعی می توان زمان و سطح فعالیت هایی مانند تولید، فروش و یا سرمایه گذاری را می توان دستکاری نمود.

دستکاری فعالیت فروش: باید در مقاله تعریف سود چیست؟ بگوییم در این روش به کمک تغییراتی در شرایط فروش مانند در نظر گرفتن تخفیفات بیشتر برای مشتریان، میزان فروش را برای یک دوره محدود افزایش می دهند. این تغییرات می تواند حجم فروش را برای یک دوره افزایش دهد ولی درمقابل جریان وجه نقد در دوره بعد را نیز کاهش می دهد.

دستکاری فعالیت واحد تولید: در این روش برای یک دوره محدود تولید کالا بیشتر از تقاضای بازار خواهد بود. در این روش به دلیل افزایش تولید، هزینه های سربار بر تعداد بیشتری از کالا تقسیم شده و درنتیجه بهای تمام شده کالاهای تولید کاهش می یابد. این تغییر در میزان تولید حاشیه سود عملیاتی را برای آن دوره مشخص افزایش می دهد ولی جریان وجه نقد در دوره بعد کاهش می یابد.

زمان بندی فروش دارایی ها: فروش دارایی هایی مانند ماشین آلات و تجهیزات و یا ساختمان های متعلق به شرکت می تواند تاثیر چشمگیری بر افزایش سود دوره داشته باشد.

البته اکثر مدیران به دستکاری سود به روش های مدیریت سود واقعی تمایل دارند، زیرا با دستکاری فعالیت ها احتمال کمتری وجود دارد که توجه حسابرسان به فعالیت های مالی شرکت جلب شود و دردسر کمتری را از نظر حسابرسی و نظارت بر فعالیت ها به همراه دارد.

سوالات متداول برای تعریف سود چیست؟

1. سود چیست؟
   سود، منفعت به‌دست آمده از یک فعالیت تجاری بعد از کسر تمام هزینه های انجام شده در طول دوره مالی است.
2. سود حسابداری چیست؟
   سود حسابداری، تمام هزینه به‌دست آمده حاصل از یک کسب و کار است که براساس استانداردهای حسابداری محاسبه می‌گردد.
3. سود اقتصادی چیست؟
   سود اقتصادی یک روش محاسبه سود برای اقتصاددانان است. در سود اقتصادی علاوه بر در نظر داشتن هزینه های عملیاتی، هزینه های ضمنی نیز محاسبه می شوند.